Tại Phố Wall và trên các phương tiện truyền thông tài chính, nhiều người trong chúng ta kiếm sống bằng cách chia sẻ những điều “thông thái” về Cục Dự trữ Liên bang. Nhưng điều đó cũng đồng nghĩa với việc khi có quá nhiều chuyên gia phân tích như vậy, các định hướng chính sách của Fed thường bị phức tạp hóa vấn đề. Trong khi thực tế khá đơn giản: nếu lạm phát giảm thì lãi suất cũng sẽ giảm.

Đây là câu trả lời của Thống đốc Fed Christopher Waller diễn đạt trong phiên hỏi đáp tại Viện Doanh nghiệp Mỹ - một tuyên bố trùng hợp với thời điểm lãi suất trái phiếu giảm mạnh:

Chắc chắn có những lập luận kinh tế tốt từ bất kỳ loại Quy tắc Taylor tiêu chuẩn nào sẽ cho bạn biết rằng nếu lạm phát, nếu chúng ta thấy lạm phát này tiếp tục trong vài tháng nữa - tôi không chắc điều đó có thể kéo dài bao lâu, ba tháng, bốn tháng, năm tháng - rằng chúng tôi cảm thấy tin tưởng rằng lạm phát thực sự đang giảm và đang trên đà giảm, rằng khi đó bạn có thể bắt đầu hạ lãi suất chính sách chỉ vì lạm phát thấp hơn... Về cơ bản, nó tuân theo mọi nguyên tắc chính sách mà tôi được biết trong quá trình học tập và với tư cách là một nhà hoạch định chính sách. Nếu lạm phát giảm, lãi suất chính sách sẽ giảm.

Rất cơ bản nhưng lại cực kỳ hữu dụng khi nhìn vào chính sách tiền tệ của Fed!

Tuyên bố này của Waller, được đưa ra lúc 10:38 sáng để trả lời câu hỏi từ Nick Timiraos của Wall Street Journal, đã khiến lợi suất Trái phiếu chính phủ kỳ hạn 2 năm đã giảm thêm 13 điểm cơ bản. Tất nhiên, điều đó thật buồn cười vì Waller chỉ nói ra điều hiển nhiên.

Hiệu ứng Waller

Bài phát biểu về Quy tắc Taylor do Thống đốc Waller đưa ra khiến thị trường trái phiếu biến động tích cực

Nguồn: Bloomberg

Cho dù bạn sử dụng các quy tắc Taylor hay số học đơn giản, lãi suất chính sách sẽ trở nên cứng rắn hơn khi lạm phát giảm và lãi suất chính sách “thực” (hoặc được điều chỉnh theo lạm phát) tăng lên một cách máy móc. Đó chính xác là những gì đã xảy ra trong nhiều tháng qua. Dựa trên các dự báo đồng thuận, lạm phát PCE trong ba tháng và sáu tháng hàng năm có thể lần lượt ở mức khoảng 2.5% và 2.6% trong tháng 10 và rất có khả năng con số quý 4 sẽ thấp hơn dự báo của Fed. Như biểu đồ bên dưới cho thấy, điều đó dẫn đến lãi suất chính sách “thực” tăng nhanh, đã vượt qua mức trung lập và rủi ro, bởi một số thước đo, trở nên quá thắt chặt.

Thắt chặt tự nhiên

Lạm phát giảm đang khiến lãi suất chính sách "thực" của Fed tăng nhanh.

Nguồn: Cục Phân tích Kinh tế, Cục Dự trữ Liên bang, Bloomberg

*Lưu ý: Đường biểu thị giới hạn trên của mục tiêu quỹ Fed trừ đi chỉ số tiêu dùng PCE (SAAR 6 tháng). PCE tháng 10 dựa trên dự báo của Bloomberg.

Nếu tính tất cả những điều đó, ngày càng có nhiều khả năng Fed sẽ bắt đầu nghĩ đến việc cắt giảm lãi suất bắt đầu từ nửa đầu năm 2024. Ngay cả trước khi Waller (thường được coi là một người có quan điểm diều hâu) bắt đầu phát biểu vào sáng thứ Ba, thị trường đã nghiêng về xu hướng đó. Vào thứ Hai, thị trường tương lai của quỹ liên bang ngụ ý khả năng cắt giảm lãi suất thậm chí còn cao hơn trước cuộc họp vào tháng 5 năm 2024 và tỷ lệ đó lên tới khoảng 80% tại thời điểm viết bài.

Điều đó có gây sốc không? Với lý luận toán học được giải thích ở trên, điều đó gần như dễ hiểu.

Tuy nhiên, trong những ngày gần đây, những bàn tán trên thị trường đã bắt đầu quay trở lại với xu hướng mạo hiểm hướng tới phân tích quá mức. Các nhà giao dịch đã bắt đầu lo lắng rằng họ có nguy cơ thua lỗ với sự lạc quan về việc cắt giảm lãi suất. Khi cuộc tranh luận diễn ra, các điều kiện tài chính đã góp phần hỗ trợ Fed từ tháng 8 đến tháng 10. Nhưng sự phục hồi của cổ phiếu và trái phiếu trong tháng 11 đã làm mất đi phần lớn điều đó, nới lỏng nhiều biện pháp tổng hợp về điều kiện tài chính. Waller thậm chí còn cảm thấy buộc phải tham gia vào cuộc tranh luận này trong bài phát biểu khai mạc vào thứ Ba. Đây là cách ông ấy diễn đạt ( tôi nhấn mạnh):

Cũng đã có rất nhiều cuộc thảo luận về việc nới lỏng các điều kiện tài chính nói chung trong tháng này, như được phản ánh qua lãi suất thị trường và giá của các tài sản khác.... Lãi suất dài hạn vẫn cao hơn so với đầu năm và các điều kiện tài chính tổng thể thắt chặt hơn, điều này sẽ gây áp lực giảm chi tiêu của người tiêu dùng và doanh nghiệp. Nhưng việc nới lỏng các điều kiện tài chính gần đây là lời nhắc nhở rằng có nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến các điều kiện này và các nhà hoạch định chính sách phải cẩn thận khi dựa vào việc thắt chặt như vậy để thực hiện công việc của mình.

Tuy nhiên, Waller dường như kết luận rằng điều kiện tài chính luôn có xu hướng bỏ qua “bức tranh toàn cảnh” hơn. “Dữ liệu tháng 10 mà tôi đã trích dẫn về hoạt động kinh tế và lạm phát phù hợp với nhu cầu vừa phải và giảm bớt áp lực giá sẽ giúp đưa lạm phát trở lại mức 2% và tôi sẽ xem điều đó được xác nhận trong các công bố dữ liệu sắp tới”, ông nói thêm vào trong bài phát biểu của mình.

Nhìn chung, các điều kiện tài chính chỉ quan trọng khi chúng ảnh hưởng đến nền kinh tế thực và nền kinh tế thực thúc đẩy lạm phát. Kể từ năm 2021, những mối quan hệ đó trở nên mơ hồ hơn rất nhiều. Việc bình thường hóa chuỗi cung ứng đã giúp giảm lạm phát ngay cả khi nền kinh tế thực không có sự điều tiết đáng kể, và nền kinh tế (hiện tại) tương đối tê liệt về điều kiện tài chính do rất nhiều hộ gia đình và doanh nghiệp đã hết nợ và tích lũy tiền tiết kiệm trong thời kỳ dịch Covid-19. Đó là một nền kinh tế rất đặc biệt và việc tập trung quá nhiều vào những biến động ngắn hạn của điều kiện tài chính là một sai lầm. Tất nhiên, chúng quan trọng, nhưng không nhiều bằng bằng chứng từ chính lạm phát.

Waller là một phong vũ biểu tốt cho tư duy nội bộ tại Fed, và ông thường được coi là “người trung lập diều hâu” giống như Chủ tịch Jerome Powell. Thống đốc đồng nghiệp của ông, Michelle Bowman, người thường được coi là trung thành với trường phái diều hâu, cũng đưa ra một số phản bác tinh tế vào tuần áp chót trước giai đoạn 'Blackout' trước cuộc họp điển hình của Fed. Bà ấy tuyên bố tại Thành phố Salt Lake, Utah, rằng bà "sẵn sàng hỗ trợ việc tăng lãi suất quỹ liên bang tại một cuộc họp trong tương lai" nếu dữ liệu cho thấy việc tạm dừng hoặc giảm phát không đủ. Đó là tiêu chuẩn đối với bà ấy và thay vào đó, thị trường dường như hài lòng khi tập trung vào Waller.

Công bằng mà nói đối với Bowman, nhận xét của Waller cũng không có gì đặc biệt gây sốc - xét cho cùng, đó chỉ là một tuyên bố mang tính chính thống của Central Banking 101. Tuy nhiên, những nhận xét này xảy ra vào thời điểm quan trọng trong câu chuyện về chính sách tiền tệ và chúng đủ để khiến thị trường tập trung lại vào các sự kiện cơ bản: lạm phát cuối cùng mới là điều quan trọng nhất và tin tức về mặt đó chủ yếu là tích cực. Chừng nào điều này còn tiếp diễn thì việc cắt giảm lãi suất đầu tiên của chu kỳ sẽ không còn xa nữa.