Tâm bão là lợi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm, một trong những con số có ảnh hưởng nhất trong lĩnh vực tài chính. Lợi suất, đại diện cho chi phí vay đối với các tổ chức phát hành trái phiếu, đã tăng đều đặn trong những tuần gần đây và đạt 4.8% vào ngày 3/10, mức cao nhất kể từ trước cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008.

Chi phí đi vay tăng không ngừng đã vượt xa kỳ vọng của thị trường, buộc Phố Wall phải tìm lời giải thích. Mặc dù Fed đã tăng lãi suất liên tục trong vòng 18 tháng, điều đó không ảnh hưởng đến những trái phiếu chính phủ có kỳ hạn dài hơn như trái phiếu 10 năm cho đến gần đây, khi các nhà đầu tư tin rằng việc nới lỏng có thể sẽ diễn ra trong thời gian tới.

Động thái bắt đầu thay đổi vào tháng 7 khi nền kinh tế vẫn mạnh mẽ bất chấp kỳ vọng về suy thoái và tăng tốc trong những tuần gần đây khi các quan chức Fed vẫn kiên định rằng lãi suất sẽ tiếp tục tăng. Một số nhà đầu tư ở Phố Wall tin rằng một phần của biến động này mang tính chất kỹ thuật, bắt nguồn từ việc bán ra từ một quốc gia hoặc các tổ chức lớn. Những người khác tập trung vào thâm hụt ngày càng tăng của Hoa Kỳ và những bất ổn chính trị. Cũng có người tin rằng Fed đang cố tình khiến lợi suất tăng để làm chậm lại nền kinh tế Mỹ.

Bob Michele, giám đốc đầu tư của JPMorgan Chase, cho biết hôm thứ Ba: “Thị trường trái phiếu đang nói với chúng ta rằng chi phí cấp vốn cao sẽ kéo dài trong một thời gian. Nó sẽ ở lại đó vì đó là nơi Fed muốn. Fed đang tiêu dùng phải chậm lại.”

Lãi suất và lợi suất

Giới đầu tư đang chú ý đến lợi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm.

Trong khi trái phiếu chính phủ kỳ hạn ngắn hơn chịu nhiều tác động trực tiếp bởi chính sách của Fed, thì trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm lại bị ảnh hưởng bởi thị trường và phản ánh những kỳ vọng về tăng trưởng và lạm phát. Đó là số liệu quan trọng nhất đối với người tiêu dùng, các tập đoàn và chính phủ, ảnh hưởng đến hàng nghìn tỷ đô la cho các khoản vay mua nhà và ô tô, trái phiếu doanh nghiệp và thành phố, thương phiếu và tiền tệ.

“Khi lợi suất trái phiếu chính phủ 10 năm thay đổi, điều này sẽ ảnh hưởng đến mọi thứ: đây là chuẩn mực lợi suất được theo dõi nhiều nhất, tác động đến bất kỳ hoạt động tài trợ nào cho doanh nghiệp hoặc cá nhân”, Ben Emons, trưởng bộ phận trái phiếu tại NewEdge Wealth, cho biết.

Những động thái gần đây của lợi suất khiến thị trường chứng khoán rơi vào khó khăn khi một số mối tương quan được mong đợi giữa các loại tài sản đã bị phá vỡ.

Cổ phiếu bị bán tháo kể từ khi lợi suất bắt đầu tăng vào tháng 7, làm mất đi phần lớn lợi nhuận trong năm, nhưng nơi trú ẩn an toàn điển hình là trái phiếu chính phủ Hoa Kỳ thậm chí còn tệ hơn. Theo Bloomberg, trái phiếu có thời hạn dài hơn đã mất 46% kể từ đỉnh tháng 3/2020, một sự sụt giảm nhanh chóng đối với một trong những khoản đầu tư được cho là an toàn nhất hiện có.

Benjamin Dunn, cựu giám đốc rủi ro quỹ phòng hộ, hiện đang điều hành công ty tư vấn Alpha Theory Advisors, cho biết: “Cổ phiếu giảm như đang trải qua thời kỳ suy thoái, lãi suất tăng trưởng không giới hạn, vàng bị bán tháo như lạm phát đã chấm dứt”. "Không cái nào trong số đó có ý nghĩa."'

Thắt chặt chi tiêu

Ngoài giới đầu tư, tác động đối với phần lớn người dân nước Mỹ vẫn chưa đến, đặc biệt nếu lãi suất tiếp tục tăng.

Đó là bởi vì đà tăng lợi suất dài hạn đang giúp Fed trong cuộc chiến chống lạm phát. Bằng cách thắt chặt các điều kiện tài chính và giảm giá tài sản, nhu cầu sẽ giảm bớt khi nhiều người Mỹ cắt giảm chi tiêu hoặc mất việc làm. Việc vay thẻ tín dụng tăng lên khi người tiêu dùng tiêu hết số tiền tiết kiệm và tỷ lệ nợ quá hạn đạt đỉnh kể từ khi đại dịch Covid bắt đầu.

Lindsay Rosner, trưởng bộ phận đầu tư đa lĩnh vực tại Goldman Sachs, cho biết: “Mọi người phải vay với lãi suất cao hơn nhiều so với cách đây một tháng, hai tháng, sáu tháng trước”.

Bán lẻ, ngân hàng và bất động sản

Ngoài người tiêu dùng, điều đó có thể được cảm nhận khi các nhà tuyển dụng rút lui khỏi nền kinh tế mạnh mẽ. Các công ty chỉ có thể phát hành nợ trên thị trường lợi suất cao, bao gồm nhiều nhà tuyển dụng bán lẻ, sẽ phải đối mặt với chi phí đi vay tăng mạnh. Lãi suất cao hơn đè nặng lên ngành nhà ở và đẩy bất động sản thương mại đến gần bờ vực vỡ nợ.

Peter Boockvar của Bleakley Financial Group cho biết: “Đối với bất kỳ ai có khoản nợ sắp đến hạn, đây là một cú sốc lãi suất”. “Bất kỳ nhà kinh doanh bất động sản nào có khoản vay sắp đến hạn, bất kỳ doanh nghiệp nào có khoản vay lãi suất thả nổi đến hạn đều phải đối mặt với điều này.”

Lợi suất tăng đột biến cũng gây thêm áp lực cho các ngân hàng khu vực nắm giữ trái phiếu giảm giá trị, một trong những yếu tố chính dẫn đến sự thất bại của Ngân hàng Thung lũng Silicon và Ngân hàng First Republic. Trong khi các nhà phân tích không kỳ vọng sẽ có thêm nhiều ngân hàng sụp đổ, ngành này đang tìm cách bán tài sản và đã rút lại hoạt động cho vay.

Bà Rosner cho biết: “Chúng tôi hiện có lợi suất cao hơn 100 điểm cơ bản” so với tháng 3. “Vì vậy, nếu các ngân hàng không khắc phục vấn đề kể từ đó thì sẽ chỉ trở nên tồi tệ hơn vì lãi suất sẽ chỉ tiếp tục cao hơn.”

5% và cao hơn nữa?

Đà tăng lợi suất trái phiếu chính phủ 10 năm đã chững lại trong hai phiên giao dịch vừa qua trong tuần này. Con số là 4,71% vào thứ Năm trước báo cáo việc làm quan trọng vào thứ Sáu. Tuy nhiên, sau khi vượt qua các mức kháng cự trước đó, nhiều người kỳ vọng rằng lợi suất có thể tăng cao hơn vì các yếu tố được cho là thúc đẩy lợi suất vẫn còn nguyên.

Điều này làm dấy lên lo ngại rằng Mỹ có thể phải đối mặt với khủng hoảng nợ khi lãi suất cao hơn và thâm hụt ngày càng tăng, mối lo ngại càng tăng lên với việc chính phủ có khả năng phải đóng cửa vào tháng tới.

Kể từ khi Fed bắt đầu tăng lãi suất vào năm ngoái, đã có hai giai đoạn bất ổn tài chính: sự sụp đổ của trái phiếu chính phủ Anh vào tháng 9/2022 và cuộc khủng hoảng ngân hàng khu vực của Hoa Kỳ vào tháng 3.

Michele của JPMorgan cho biết, một đợt tăng khác của lợi suất kỳ hạn 10 năm kể từ đây sẽ làm tăng nguy cơ xảy ra điều gì đó khác và khiến suy thoái kinh tế có nhiều khả năng xảy ra hơn.