Tiền tệ của chúng tôi [nước Mỹ], vấn đề của bạn. Đó là cách Bộ trưởng Tài chính Mỹ John Connally mô tả đồng đô la cho các nhà lãnh đạo châu Âu vào năm 1971. Các từ ngữ được sử dụng đều vô cùng hoàn hảo. Richard Nixon, đã ngăn chặn khả năng chuyển đổi đồng đô la thành vàng và tìm cách cải cách hệ thống tỷ giá hối đoái Bretton Woods được tạo ra vào năm 1944. Các quốc gia khác đã được cảnh báo về việc củng cố sức mạnh đồng nội tệ nếu không sẽ phải đối mặt với các hạn chế thương mại từ Mỹ. Sự tuân thủ nhanh chóng được thực hiện. Hiệp định Smithsonian đã làm đồng đô la mất giá khoảng 10% so với các ngoại tệ quan trọng vào cuối năm.

Tỷ giá hối đoái ngày nay chủ yếu đều được thả nổi dựa trên cung cầu thị trường. Và một lần nữa, sự suy yếu của đồng bạc xanh đang giúp các nhà đầu tư thở phào nhẹ nhõm. Chỉ số DXY - thước đo sức mạnh của đồng đô la so với các loại tiền tệ khác đã đạt mức cao nhất trong 20 năm vào tháng 9/2022. Đồng yên giảm giá; đồng bảng Anh dường như đang chạy đua để về mức ngang giá với đồng đô la; và đồng euro nhanh chóng giảm xuống dưới mức đó. Tuy nhiên, kể từ sau thời điểm đó, đồng đô la đã liên tục suy yếu khi chỉ số DXY đã giảm khoảng 10% từ mức đỉnh gần nhất.

Một đồng đô la mạnh mẽ kéo theo một loạt các vấn đề. Các nước nghèo hơn có xu hướng vay bằng đồng tiền này. Những khoản nợ này trở nên nặng nề hơn khi đồng nội tệ suy yếu so với đô la Mỹ. Ngay cả ở những quốc gia thịnh vượng, nơi các chính phủ thường phát hành nợ bằng đồng tiền riêng của họ, đồng đô la cao hơn cũng gây sức ép đối với những người đi vay là doanh nghiệp. Vào năm 2020, ba nhà kinh tế Matteo Maggiori, Brent Neiman và Jesse Schreger đã phát hiện ra rằng hơn 90% trái phiếu doanh nghiệp do người nước ngoài nắm giữ ở Úc, Canada và New Zealand được tính bằng ngoại tệ thường là đô la.

Con nợ không phải là những người duy nhất phải chịu thiệt hại. Giá hàng hóa được tính bằng đồng đô la; khi đồng tiền mạnh lên, hàng hóa trở nên đắt đỏ hơn. Vì sản phẩm của họ đắt hơn so với nước ngoài nên các nhà xuất khẩu Mỹ trở nên kém cạnh tranh hơn. Các nhà đầu tư Mỹ nắm giữ tài sản ở nước ngoài có lợi nhuận bị sụt giảm. Vì vậy, hoàn toàn có lý do để hân hoan về suy giảm của đồng bạc xanh.

Đáng tiếc, xu hướng hạ nhiệt này có thể chỉ là tạm thời. Hãy cùng xem xét những nguyên nhân cho sự sụt giảm của đồng đô la trong thời gian qua. Một trong số đó là chính sách tiền tệ. Trong suốt năm 2022, Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ đã tăng lãi suất mạnh mẽ và nhanh chóng hơn các ngân hàng trung ương khác. Điều này làm cho đồng đô la trở thành mục tiêu hấp dẫn cho chiến lược giao dịch chênh lệch lãi suất - carry trade, trong đó một người bán một loại tiền tệ có lãi suất thấp để mua một loại tiền tệ có lãi suất cao và kiếm lợi nhuận từ phần chênh lệch. Nguyên nhân thứ hai là sự sợ hãi của thị trường. Cuộc xâm lược Ukraine của Nga, chính sách “zero-covid” không bền vững của Trung Quốc và nền kinh tế toàn cầu đang mấp mé bên bờ vực suy thoái, tất cả đều làm tăng thêm nỗi sợ hãi trên thị trường. Trong những thời điểm không chắc chắn, các nhà đầu tư bị thu hút bởi tài sản Mỹ - một trong những công cụ được cho là an toàn. Nguyên nhân cuối cùng là do nền kinh tế Mỹ. Nó dường như ở vị trí tốt hơn so với phần lớn các quốc gia khác trên thế giới, một phần là do chi phí năng lượng tăng và danh tiếng của đất nước được củng cố (với vai trò là một nước xuất khẩu năng lượng).

Có thể nhận định rằng sự thắt chặt của Fed đang giảm bớt, đồng thời các thống đốc của Fed dự đoán rằng lãi suất sẽ đạt đỉnh trong năm nay. Tuy nhiên, họ tin rằng mức đỉnh sẽ cao hơn những gì các nhà đầu tư kỳ vọng, cụ thể là đạt mức trên 5% và sẽ kéo dài một khoảng thời gian trước khi giảm xuống. Nếu thị trường chấp nhận quan điểm của ngân hàng trung ương, các giao dịch carry trade vẫn sẽ diễn ra.

Ngay cả một cuộc suy thoái của Mỹ cũng có thể gây ra ít tác động đến tiền tệ. Đồng bạc xanh có xu hướng tăng giá khi nền kinh tế Mỹ đang phát triển mạnh mẽ và khi nó rơi vào suy thoái - một hiện tượng mà các nhà giao dịch tiền tệ gọi là "lý thuyết đồng đô la cười". Nếu GDP của Hoa Kỳ chậm lại, nền kinh tế toàn cầu cũng có thể bị ảnh hưởng, đồng thời làm tăng sức hấp dẫn của tài sản bằng đồng đô la như những nơi trú ẩn an toàn.

Lập luận lớn nhất chống lại việc đồng đô la mạnh lên là niềm tin của các nhà đầu tư khi cho rằng điều này sẽ không xảy ra. Cuộc khảo sát gần đây của Bank of America chỉ ra một tỷ lệ gần như kỷ lục khi các nhà quản lý quỹ cho rằng đồng bạc xanh sẽ suy yếu. Trong số các nhà dự báo được khảo sát bởi Bloomberg, một nhà cung cấp dữ liệu dự đoán trung bình đồng đô la sẽ giảm so với mọi loại tiền tệ chính khác trong năm nay và tiếp tục giảm sau đó. Thị trường cũng đã bắt đầu đặt cược cho kịch bản này. Nhìn lại quá khứ, khi hiệp ước Smithsonian có hiệu lực, giới đầu cơ đã lập tức đẩy đồng đô la giảm giá xuống thấp hơn và thậm chí đã làm đổ bể hệ thống tỷ giá hối đoái Bretton Woods. Ở thời điểm hiện tại, rủi ro lớn nhất sẽ đến từ kịch bản đồng USD phục hồi mạnh mẽ trở lại và một lần nữa mang tới sự bàng hoàng cho các nhà đầu tư.