Các nhà giao dịch trái phiếu đang có sự thay đổi lớn trong kỳ vọng về đường đi lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang (Fed). Theo đó, họ giảm đặt cược vào việc Fed sớm chuyển sang cắt giảm lãi suất, và sự thay đổi này diễn ra sau loạt số liệu công bố gần đây cho thấy nền kinh tế vẫn vững vàng và lạm phát còn dai dẳng.

Cách đây hơn 2 tuần, các trader HĐTL trái phiếu kho bạc Mỹ còn đặt cược nhiều vào khả năng lãi suất có thể giảm từ mức hiện tại 5-5.25% về 4.2% vào cuối năm nay, đồng nghĩa với việc sẽ có 3-4 lần hạ lãi suất trong nửa sau của năm. Giờ đây, họ cho rằng sẽ chỉ có tối đa hai lần giảm lãi suất, và lãi suất tham chiếu của Fed sẽ ở ngưỡng 4.7% vào cuối năm.

Sự thay đổi kỳ vọng trên thị trường đưa nhà đầu tư xích lại gần hơn với thông điệp nhất quán từ Fed rằng họ không có kế hoạch sớm giảm lãi suất giữa lúc lạm phát vẫn còn cao hơn nhiều so với mục tiêu. Tuy nhiên, sự thay đổi đó cũng cho thấy tình trạng bấp bênh cao độ quanh việc thị trường sẽ đi về đâu?

Dario Perkins, nhà phân tích tại TS Lombard ở London, cho biết “Nếu bạn đang cảm thấy băn khoăn về triển vọng kinh tế vĩ mô, thì điều quan trọng là bạn phải biết rằng bạn không phải là người duy nhất có cảm giác đó”.

“Một cuộc suy thoái kinh tế sâu có thể giúp giải quyết nhiều mối căng thẳng trong số này và mang đến một chút sáng tỏ cho triển vọng kinh tế. Nhưng tôi sẽ không ngạc nhiên nếu sự mơ hồ còn tiếp diễn trong một thời gian dài hơn, với một môi trường vĩ mô toàn cầu còn tiếp tục gây khó khăn cho cả các nhà đầu cơ giá lên và giá xuống”.

Từ khi một loạt ngân hàng khu vực Mỹ sụp đổ trong năm nay, trong đó nghiêm trọng nhất là vụ Silicon Valley Bank (SVB), thị trường tài chính đã kỳ vọng một cuộc khủng hoảng tín dụng xảy ra và khiến kinh tế Mỹ suy thoái, buộc Fed phải chuyển sang cắt giảm lãi suất.

Trong khi đó, giá cả tại Mỹ tiếp tục hạ nhiệt, với lạm phát giá tiêu dùng (CPI) giảm xuống 4.9% trong tháng 4. Kết hợp sự hạ nhiệt của lạm phát với sự sụp đổ của một số ngân hàng khu vực, nhiều nhà đầu tư tin đó chính là dấu hiệu cho thấy Fed sẽ sớm bắt đầu đảo ngược chiến dịch thắt chặt chính sách tiền tệ mạnh tay suốt 14 tháng của mình.

Nhưng Fed chưa bao giờ có chung suy nghĩ với thị trường. Trong vài tuần gần đây, một loạt quan chức Fed lên tiếng nhắc nhở các nhà giao dịch rằng cuộc chiến chống lạm phát còn lâu mới tới hồi kết. Thị trường lao động của Mỹ vẫn thắt chặt, với tỷ lệ thất nghiệp gần đáy 54 năm. Theo các nhà kinh tế, số đơn xin trợ cấp thất nghiệp lần đầu tăng mạnh đầu tháng 5 phần lớn lại đến từ gian lận. Thị trường trái phiếu đang bị mắc kẹt giữa những dòng thông tin trái chiều này.

Dòng dữ liệu gần đây đã tốt hơn một chút. Lúc đầu, mọi người lo lắng khi số liệu về trợ cấp thất nghiệp, nhưng rồi thấy rằng đó là do gian lận ở Massachusetts. Thất nghiệp không tăng là một lý do khiến thị trường phải giảm bớt kỳ vọng vào việc cắt giảm lãi suất”, ông Jay Barry, trưởng bộ phận chiến lược lãi suất của ngân hàng JPMorgan Chasse, nhận định.

Ông Barry cũng lưu ý rằng chỉ số bất ngờ kinh tế của JPMorgan Chase, một thước đo dự báo của nhà đầu tư về tăng trưởng kinh tế so với số liệu thực tế, đã tăng đáng kể trong vài tuần qua.

Hôm thứ Sáu tuần trước, Chủ tịch Fed Jerome Powell nói rằng tình trạng thắt chặt tín dụng sau khi một loạt ngân hàng sụp đổ có thể hạn chế mức tăng lãi suất cần thiết.

Kristina Hooper, giám đốc chiến lược thị trường toàn cầu tại Invesco, cho biết: Fed càng sớm dừng tăng lãi suất, thì thiệt hại kinh tế của việc nâng lãi suất càng ít đi, nên sự cần thiết của việc hạ lãi suất cũng vì thế mà giảm bớt.

Sự điều chỉnh trong quan điểm về việc hạ lãi suất có thể quan trọng đối với các nhà quản lý tài sản, những người đã đổ tiền vào trái phiếu ngắn hạn, đặt cược rằng lãi suất sẽ giảm. Lợi suất trái phiếu chính phủ ngắn hạn thay đổi theo kỳ vọng lạm phát, do đó, lợi suất tăng có thể gây hậu quả rất lớn.

“Từ đây, tôi cho rằng sự khó đoán vẫn còn cao và nhà đầu tư sẽ còn rất thận trọng, khi vẫn còn những rủi ro đuôi trước mắt và thị trường biến động mạnh từ đầu năm," ông Kavi Gupta - trưởng bộ phận giao dịch lãi suất ngân hàng Bank of America - nhận định.

Các nhà đầu tư cũng cho rằng những tiến triển gần đây trong đàm phán trần nợ có thể đẩy lợi suất lên cao hơn.

“Đây là một thế giới mà giá trái phiếu kho bạc Mỹ tăng lại chính bởi nguy cơ vỡ nợ của Chính phủ Mỹ với cuộc đàm phán trần nợ cam go. Bởi thế, trái phiếu bị bán tháo và lợi suất tăng đến từ kỳ vọng rằng sắp có một thoả thuận nâng trần nợ," theo Jim Leaviss, giám đốc đầu tư bộ phận trái phiếu chính phủ tại M&G Investments.

Các nhà phân tích tại BlackRock cho rằng các nhà đầu tư đang trở lại với giả định rằng căng thẳng thị trường hoặc kinh tế chao đảo sẽ thúc đẩy Fed và các ngân hàng trung ương khác giảm lãi suất.

“Hầu hết các nền kinh tế phát triển đều đang có chung một vấn đề. Đó là lạm phát lõi dai dẳng hơn so với kỳ vọng và cao hơn nhiều so với mục tiêu 2% của các ngân hàng trung ương”, một báo cáo gần đây của BlackRock nhận định.

“Chúng tôi cho rằng điều đó có nghĩa là các ngân hàng trung ương không thể sớm nới lỏng sau khi đã thắt chặt mạnh để chống lạm phát, ngay cả khi thị trường tài chính cho rằng Fed sẽ bắt đầu hạ lãi suất trước cuối năm nay. Chúng tôi dự báo sẽ có suy thoái kinh tế. Nhưng không giống như trước đây khi các ngân hàng trung ương sẽ hạ lãi suất để kích thích nền kinh tế đang gặp khó khăn, chúng tôi cho rằng vấn đề lạm phát chưa được giải quyết sẽ khiến câu chuyện lần này khác”.