Tại cuộc họp báo hôm thứ Tư (20/03), Chủ tịch Fed Jerome Powell lần đầu tiên tuyên bố rằng tỷ lệ thất nghiệp tăng bất ngờ có thể khiến Fed hạ lãi suất. Ông Powell sau đó đã nhấn mạnh lại thông điệp đó nhiều lần khi trả lời các câu hỏi của phóng viên.

Trong khi Fed đang chờ đợi thêm dữ liệu trước khi hạ lãi suất để chắc chắn rằng cuộc chiến chống lạm phát đã đi đến hồi kết, "sự suy yếu bất ngờ của thị trường lao động có thể dẫn đến một động thái xoay trục chính sách," ông Powell phát biểu sau cuộc họp kéo dài hai ngày.

Ông Powell cho biết hiện tại ông không thấy bất kỳ "vết nứt" nào trong thị trường việc làm, nhưng một số chuyên gia kinh tế không lạc quan như vậy. Họ chỉ ra rằng tỷ lệ thất nghiệp gia tăng đáng kể ở một số tiểu bang, số lượng nhân sự và số giờ làm việc tiếp tục bị cắt giảm.

Bất chấp những quan điểm khác nhau, Powell cùng các quan chức khác nhận thức rõ rằng những thị trường lao động có thể suy yếu nhanh chóng: Trong lịch sử, khi tỷ lệ thất nghiệp bắt đầu tăng, nó sẽ tăng vọt, vì các công ty đua nhau tuyên bố cắt giảm nhân sự.

Bằng cách đưa ra triển vọng cắt giảm lãi suất nếu thị trường lao động suy yếu quá mức, Powell dường như đang cố gắng ngăn chặn quá trình đó.

Wendy Edelberg, giám đốc Dự án Hamilton tại Viện Brookings, cho rằng Powell có thể nới lỏng tín dụng vì lạm phát đã "ở rất gần" mục tiêu 2% của Fed. Bà nói thêm, Fed không cần phải kiềm chế quá mức thị trường lao động để kiểm soát lạm phát, thay vào đó, có thể chấp nhận sống chung với lạm phát cao hơn một chút trong vài năm.

Ông Powell đã cam kết sẽ "giảm lạm phát xuống 2% theo thời gian" một cách "chắc nịch", nhưng cũng nhấn mạnh là "theo thời gian".

Đó là tin tốt cho Tổng thống Joe Biden khi tỷ lệ thất nghiệp tăng mạnh có thể giúp Biden tái đắc cử trong cuộc bầu cử vào tháng 11.

Đó cũng là tin tốt cho các nhà đầu tư, khi lạm phát đã giảm từ mức cao ngất ngưởng hai năm trước, Fed hiện có thể hỗ trợ nhiều hơn cho nền kinh tế hay thị trường tài chính.

Sophia Drossos, chiến lược gia tại Point72, phát biểu hôm 22/03: “Các ngân hàng trung ương đang mua một số loại bảo hiểm để hỗ trợ đà tăng trưởng của nền kinh tế, đặc biệt là ở Mỹ. Động thái này cũng thúc đẩy cho các tài sản rủi ro.”

Dự báo kinh tế mới nhất của các quan chức Fed cho thấy họ kỳ vọng tỷ lệ thất nghiệp sẽ chỉ tăng nhẹ trong năm nay, lên mức trung bình 4% trong quý IV/2024, từ mức cao nhất trong hai năm là 3.9% vào tháng 2.

Ông Powell cho biết Fed nhận thức được rủi ro khi các công ty hạn chế tuyển dụng, một loạt các đợt sa thải có thể dẫn đến tỷ lệ thất nghiệp “gia tăng nhanh”. Nhưng ông nói thêm rằng ông không thấy điều đó xảy ra, khi tỷ lệ thất nghiệp đang ở mức “rất thấp”.

Tuy nhiên, một số chuyên gia kinh tế đã phát hiện những dấu hiệu cho thấy thị trường lao động đang chậm lại.

Theo ước tính của Jonathan Pingle, chuyên gia kinh tế của UBS Securities, một trong số ít các nhà phân tích vẫn dự báo suy thoái trong năm nay, 20 bang đã công bố mức tăng thất nghiệp đủ lớn để "kích hoạt" quy tắc Sahm - một chỉ báo suy thoái.

(Chỉ báo suy thoái Sahm tại các Bang của Hoa Kỳ)

Được hình thành từ cựu chuyên gia kinh tế Fed và hiện là nhà báo tại Bloomberg Opinion Claudia Sahm, quy tắc này được áp dụng cho nền kinh tế quốc gia chứ không phải cho từng quốc gia riêng lẻ. Nó biểu thị cho một cuộc suy thoái khi tỷ lệ thất nghiệp trung bình trong 3 tháng tăng 0.5% hoặc cao hơn so với mức thấp trung bình trong 12 tháng trước đó.

Tuy nhiên điều đó vẫn chưa xảy ra, khi tỷ lệ thất nghiệp gia tăng trên toàn Hoa Kỳ vẫn ở dưới 4%

Nhìn quy tắc Sahm qua một lăng kính khác, Drew Matus của MetLife Investment Management cho biết quy tắc này đã được áp dụng đối với một số phân cấp người lao động, gồm cả những người có bằng tốt nghiệp trung học trở xuống và những người sắp nghỉ hưu. Ông cho rằng: "Tỷ lệ thất nghiệp đang ngày càng xuất hiện những dấu hiệu báo động".

Một dấu hiệu khác có thể cho thấy thị trường yếu hơn: Nhiều người Mỹ đang làm ít giờ hơn. Các số liệu do công ty quản lý tiền lương Automated Data Treatment tổng hợp cho thấy rằng nhóm những người làm việc theo giờ đang làm ít hơn so với trước đại dịch.

Nhà kinh tế trưởng của ADP Nela Richardson cho biết không rõ liệu công nhân có tự nguyện cắt giảm hay các công ty đang cắt giảm giờ làm của nhân viên. Dù lý do là gì, thời gian làm việc giảm cũng đồng nghĩa với việc mức lương hàng tuần của họ không theo kịp lạm phát.

Phát biểu tại Washington vào tháng trước, Chủ tịch Fed San Francisco Mary Daly cho biết nguy cơ suy thoái nghiêm trọng trên thị trường việc làm dường như rất xa vời. "Nhưng tốc độ thay đổi nhanh chóng của thị trường lao động trong lịch sử cũng là 1 rủi ro mà chúng ta cần luôn ghi nhớ", bà nói thêm.