Fed độc lập - huyết mạch của nền kinh tế Mỹ

Fed độc lập - huyết mạch của nền kinh tế Mỹ

Trần Quốc Khải

Trần Quốc Khải

Junior Editor

15:18 18/07/2024

Việc chính phủ kiểm soát NHTW sẽ có tác động sâu sắc đến tác động của chính sách tài khóa trong tương lai đối với nền kinh tế.

Việc tính toán ngân sách thường không bao giờ là ưu tiên hàng đầu đối với thị trường. Trong phạm vi thị trường theo dõi chính sách, các NHTW thường là “vua”. Các thống đốc NHTW được theo dõi với tất cả sự chú ý nồng nhiệt của “hoàng gia”.

Tương tự như vậy, chính sách tiền tệ là một vấn đề được cân nhắc sau trong phân tích tài chính. “Điểm số ngân sách” thông thường phân tích tác động của chi tiêu chính phủ và hoàn toàn không xem xét đến tác động của Fed. Tuy nhiên, trên khía cạnh động lực, sử dụng các mô hình để kết hợp các hiệu ứng phản hồi kinh tế vĩ mô, thường hạ thấp vai trò của NHTW xuống.

Điều này là thiển cận. Một báo cáo mới của Phòng thí nghiệm ngân sách tại Đại học Yale cho thấy Fed đóng vai trò quan trọng một cách gián tiếp, trong việc chính sách tài khóa của Mỹ sẽ ảnh hưởng đến nền kinh tế như thế nào trong tương lai gần. Đổi lại, điều này nhấn mạnh tầm quan trọng đối với tính độc lập của Fed.

Người ta thường gọi ngắn gọn các chính sách tài khóa tìm cách thúc đẩy nhu cầu là “gây ra lạm phát”, khi Quốc hội ban hành chúng với nền kinh tế đang ở trạng thái toàn dụng lao động. Trong phạm vi một động thái như cắt giảm thuế hoặc tăng chi tiêu, làm tăng thêm áp lực lạm phát, bằng cách thúc đẩy nhu cầu, mô tả này là chính xác. Nhưng nếu Fed lường trước được tác động này và thực hiện tốt công việc của mình bằng cách thắt chặt chính sách tiền tệ, thì sự đánh đổi trong nền kinh tế không phải là lạm phát gia tăng mà là lãi suất cao hơn tạm thời giúp làm dịu cú sốc cầu. Lãi suất cao hơn này sau đó làm tăng chi phí chi trả TPCP.

Các nhà kinh tế thường dự đoán phản ứng kiểu này trong dự báo của họ. Ví dụ, khi Văn phòng Ngân sách Quốc hội cập nhật các dự báo kinh tế sau khi Đạo luật Việc làm và Cắt giảm thuế được thông qua vào năm 2017, triển vọng lạm phát của cơ quan này hầu như không thay đổi trong khi dự báo về lãi suất chính sách liên bang đã tăng một cách đáng kể.

Nhưng điều gì sẽ xảy ra, nếu dưới áp lực chính trị, Fed không thắt chặt chút nào? Khi đó sự đánh đổi đối với chính sách tài khóa mở rộng sẽ hoàn toàn là vấn đề lạm phát cao hơn.

Do đó, việc được quản lý bởi chính phủ - bổ nhiệm những chính trị gia - là một khía cạnh tài chính quan trọng khác đối với Fed. Trong suốt lịch sử của mình, Fed không phải lúc nào cũng duy trì được sự độc lập về chính trị. Ví dụ, Tổng thống Richard Nixon đã gây áp lực lên Chủ tịch Fed Arthur Burns vào đầu những năm 1970 để giữ chính sách tiền tệ nới lỏng trong thời gian ông tái tranh cử. Bất chấp áp lực lạm phát gia tăng kể từ cuối những năm 1960, ông Burns vẫn chấp nhận. Khi cuộc khủng hoảng dầu mỏ năm 1973 xảy ra, những áp lực dư thừa về nhu cầu này đã va chạm với cú sốc cung năng lượng để tạo ra tình trạng đình lạm trong những năm 1970. Nghiên cứu của chúng tôi chỉ ra rằng một Fed bị chi phối về mặt chính trị có thể một lần nữa nhanh chóng mất quyền kiểm soát đối với lạm phát khi xảy ra những cú sốc kinh tế nghiêm trọng.

Chúng tôi đã tiến hành một thử nghiệm kinh tế vĩ mô với hàng nghìn mô phỏng trong sáu năm tiếp theo, áp dụng ngẫu nhiên những cú sốc kinh tế tích cực và tiêu cực trong phạm vi từ nhỏ đến lớn. Chúng tôi thấy rằng dưới thời một Fed bị chính phủ điều khiển, kết quả điển hình trong các mô phỏng của chúng tôi không phải quá thảm họa: lạm phát tích lũy trong sáu năm chỉ cao hơn khoảng nửa điểm phần trăm so với một Fed độc lập. Tuy nhiên, trong trường hợp xấu nhất khi có nhiều cú sốc kinh tế về lạm phát xảy ra, kết quả ở phân vị thứ 95 là mức lạm phát hơn hai điểm phần trăm dưới thời Fed điều hành bởi chính phủ.

Những kết quả này cũng có thể đánh giá thấp kết quả thực tế. Mô hình của Fed giả định rằng thị trường và người tiêu dùng sẽ tiếp tục kỳ vọng Fed sẽ tiếp tục thực hiện các mục tiêu lạm phát trong tương lai ngay cả khi ngân hàng này liên tục không đạt được mục tiêu 2%. Khi chúng ta nới lỏng giả định đó và cho phép mọi người thay đổi lạm phát kỳ vọng của họ - đặt kỳ vọng gần hơn vào mức lạm phát mà họ quan sát được thay vì mục tiêu của Fed - thì kịch bản xấu sẽ khiến lạm phát của Fed điều hành bởi chính phủ cao hơn 5% so với một Fed độc lập.

Kết quả cuối cùng là các nhà kinh tế và nhà phân tích ngân sách nên chú ý đến những giả định của họ về Fed khi suy nghĩ về chính sách trong vài năm tới. Nhưng cũng có những hàm ý rộng hơn. Chúng tôi tin rằng rủi ro chính trị đang gia tăng tại các thị trường Mỹ có khả năng bị định giá thấp. Điều này có thể mang nhiều hình thức, nhưng một trong số đó là việc kiểm soát thể chế, bao gồm cả Fed. Nếu NHTW mất đi sự độc lập, điều đó sẽ có tác động sâu sắc đến việc chính sách tài khóa trong tương lai có thể tác động đến nền kinh tế như thế nào.

Financial Times

Broker listing

Cùng chuyên mục

USD chịu áp lực khi lo ngại về tính độc lập của Fed gia tăng dưới thời Trump

USD chịu áp lực khi lo ngại về tính độc lập của Fed gia tăng dưới thời Trump

USD giảm khi các nhà đầu tư ngày càng lo ngại về khả năng Tổng thống Trump can thiệp vào hoạt động của Cục Dự trữ Liên bang, sau những phát ngôn chỉ trích Chủ tịch Jerome Powell và gợi ý sẽ thay thế ông bằng một nhân vật thân thiện hơn với mục tiêu chính sách của Nhà Trắng, làm dấy lên nghi ngại về tính độc lập và trung lập của Fed.
Thay thế Powell: Kỳ vọng thị trường tăng cao, nhưng độc lập của Fed đối mặt thách thức

Thay thế Powell: Kỳ vọng thị trường tăng cao, nhưng độc lập của Fed đối mặt thách thức

Sự chênh lệch giữa dự báo lãi suất của Fed và kỳ vọng cắt giảm sâu hơn từ thị trường một phần phản ánh khả năng Jerome Powell sẽ được thay thế bởi một người ôn hòa hơn nếu Trump trở lại Nhà Trắng. Dù vậy, các chuyên gia cảnh báo không nên đánh giá thấp vai trò của dữ liệu và sự đồng thuận trong nội bộ Fed, cũng như rủi ro làm suy yếu tính độc lập chính trị của ngân hàng trung ương.
10 nghìn tỷ USD và tiếp tục tăng: Phố Wall tăng vọt, phe gấu bị nghiền nát

10 nghìn tỷ USD và tiếp tục tăng: Phố Wall tăng vọt, phe gấu bị nghiền nát

Phố Wall đang tăng mạnh, với S&P 500 đạt mức cao kỷ lục và vốn hóa thị trường tăng gần 10 nghìn tỷ USD kể từ tháng Tư, nhờ lạm phát hạ nhiệt, chính sách ôn hòa hơn từ Fed và sự hồi phục của nhóm cổ phiếu ngân hàng. Trong khi đó, thị trường ngoại hối lại phản ánh lo ngại về rủi ro cấu trúc và bất ổn chính trị, tạo nên một giai đoạn phân kỳ nơi chỉ một bên có thể đúng.
Bỏ mặc chiến tranh, thị trường Mỹ lại lao lên: Lý do đằng sau sự vững vàng
Nguyễn Tuấn Đạt

Nguyễn Tuấn Đạt

Junior Analyst

Bỏ mặc chiến tranh, thị trường Mỹ lại lao lên: Lý do đằng sau sự vững vàng

Dù xung đột bùng phát ở Trung Đông, thị trường Mỹ dường như chẳng mảy may bận tâm. Chỉ số S&P 500 vẫn đều đặn leo cao, bất chấp loạt cú sốc từ địa chính trị, chính sách thuế quan, cho tới nỗi lo về thị trường nhà ở. Điều gì đang đứng sau sự vững vàng đến khó tin này?
Forex Forecast - Diễn đàn dự báo tiền tệ