Tại hội nghị thượng đỉnh Trung Quốc - Cộng đồng các nước châu Mỹ Latin và Caribe với sự tham gia của 33 lãnh đạo quốc gia, được tổ chức tại Bắc Kinh vào ngày thứ Ba, ông Tập Cận Bình đã trình bày những đề xuất hợp tác đa dạng. Những đề xuất này bao gồm chương trình đào tạo và hỗ trợ trang thiết bị cho lực lượng thực thi pháp luật, chính sách miễn thị thực du lịch, cùng với gói tín dụng phát triển lên tới 10 tỷ USD dành cho toàn khu vực.

Cuộc hội đàm giữa chủ tịch Trung Quốc và các nhà lãnh đạo châu Mỹ Latin diễn ra chỉ một ngày sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump đạt được thỏa thuận về thuế quan với Trung Quốc, làm nổi bật quyết tâm của Bắc Kinh trong việc mở rộng ảnh hưởng địa chính trị toàn cầu để cạnh tranh với Washington.

Với vị thế là đối tác thương mại lớn nhất của châu Mỹ Latin hiện tại, Trung Quốc đã đạt kim ngạch thương mại song phương vượt mức 500 tỷ USD trong năm qua. Trong bài phát biểu của mình, ông Tập Cận Bình nhấn mạnh rằng Trung Quốc kiên quyết ủng hộ châu Mỹ Latin trong việc bảo vệ chủ quyền quốc gia và quyền tự chủ, đồng thời phản đối mọi hình thức can thiệp từ các thế lực bên ngoài. Sự kiện này có sự tham gia của những nhân vật quan trọng như Tổng thống Brazil Luiz Inácio Lula da Silva và Tổng thống Colombia Gustavo Petro.

Chủ tịch Tập Cận Bình đã nhắc lại những cuộc biểu tình đoàn kết diễn ra tại Trung Quốc trong thập niên 1960, thể hiện sự ủng hộ đối với nhân dân Panama trong cuộc đấu tranh chống lại sự kiểm soát của Mỹ đối với kênh đào Panama. Hiện tại, Tổng thống Trump đang gây áp lực lên Panama về những cáo buộc liên quan đến ảnh hưởng của Trung Quốc đối với kênh đào chiến lược này, thậm chí đe dọa sẽ tái thiết lập quyền kiểm soát của Mỹ.

Chính áp lực này đã buộc tập đoàn CK Hutchison có trụ sở tại Hồng Kông, đơn vị sở hữu các cơ sở hạ tầng quan trọng ở cả hai đầu kênh đào, phải chấp nhận bán tài sản cho liên danh do BlackRock dẫn đầu vào tháng 3, trong khuôn khổ thỏa thuận trị giá 22.8 tỷ USD cho toàn bộ hoạt động cảng biển. Quyết định này đã khiến Bắc Kinh bày tỏ sự bất mãn mạnh mẽ và kêu gọi CK Hutchison xem xét lại. Đáng chú ý, các cơ quan quản lý cạnh tranh của Trung Quốc đã khởi động cuộc điều tra về thương vụ này, một hành động khá bất thường đối với các giao dịch liên quan đến doanh nghiệp Hong Kong.

Trong một diễn biến được đánh giá là có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, Tổng thống Petro đã tái khẳng định quyết định của Colombia tham gia Sáng kiến Vành đai và Con đường trong chuyến thăm Vạn Lý Trường Thành vào ngày thứ Hai. Đây là chương trình cơ sở hạ tầng quốc tế mang tính biểu tượng của ông Tập Cận Bình, đã góp phần mở rộng đáng kể tầm ảnh hưởng của Bắc Kinh trên toàn cầu. Với tư cách là chủ tịch luân phiên của tổ chức Celac, ông Petro đã đánh giá cao động thái này như một bước tiến mang tính bước ngoặt trong quan hệ Trung Quốc và châu Mỹ Latin.

Chính quyền của Tổng thống Lula cũng đã công bố tại Bắc Kinh về gói đầu tư ấn tượng từ các công ty Trung Quốc vào Brazil với tổng giá trị 27 tỷ Real Brazil (tương đương 4.8 tỷ USD). Gói đầu tư này bao gồm khoản đầu tư 6 tỷ Real từ tập đoàn ô tô Great Wall Motors của Trung Quốc, cùng với việc tập đoàn khai khoáng Baiyin Nonferrous mua lại một mỏ đồng tại bang Alagoas ở phía Đông Bắc Brazil, theo thông tin từ giới truyền thông Brazil.

Bà Yu Jie, chuyên gia nghiên cứu cao cấp tại Viện Chatham House, cho rằng Trung Quốc ngày càng xem châu Mỹ Latin như một thị trường tiêu thụ tiềm năng, điểm đến đầu tư hấp dẫn và nguồn cung cấp nguyên liệu thô quan trọng. Hơn thế nữa, khu vực này đóng vai trò là nguồn hỗ trợ địa chính trị có giá trị với Bắc Kinh trong các tổ chức quốc tế như Liên Hợp Quốc.

Bà Yu phân tích thêm rằng "Trung Quốc định vị bản thân như người lãnh đạo của các nước phương Nam toàn cầu, trong khi châu Mỹ Latin chiếm một tỷ trọng đáng kể trong nhóm các quốc gia này".

Cam kết hỗ trợ tài chính 10 tỷ USD cho châu Mỹ Latin của ông Tập Cận Bình diễn ra trong bối cảnh chính quyền Trump đã thực hiện những đợt cắt giảm quy mô lớn đối với các chương trình viện trợ quốc tế, tài trợ cho các dự án thúc đẩy dân chủ và các cơ quan truyền thông như Voice of America.

Chủ tịch Trung Quốc cũng đã đưa ra cam kết về việc mở rộng hợp tác trong nhiều lĩnh vực an ninh then chốt, bao gồm an ninh mạng, chống khủng bố quốc tế, đấu tranh chống tham nhũng, kiểm soát buôn bán ma túy và chống tội phạm có tổ chức xuyên quốc gia. Ông tuyên bố Trung Quốc sẽ hỗ trợ tích cực các quốc gia trong khu vực duy trì một cách hiệu quả tình hình an ninh và ổn định thông qua triển khai các chương trình đào tạo chuyên nghiệp cho lực lượng thực thi pháp luật và cung cấp hỗ trợ trang thiết bị cần thiết.

Trong khuôn khổ hội nghị, Chủ tịch Tập Cận Bình đã công bố danh mục những sáng kiến hợp tác mới, đặc biệt là chính sách miễn thị thực nhập cảnh dành cho năm quốc gia trong khu vực mà chưa được tiết lộ cụ thể, với kế hoạch mở rộng thêm cho các quốc gia khác trong thời điểm phù hợp. Chính sách này tiếp nối xu hướng Trung Quốc đã thực hiện trong những tháng qua khi mở rộng miễn thị thực cho nhiều quốc gia châu Âu.