Thực hư về tin đồn Ả Rập Saudi huỷ bỏ thoả thuận petrodollar

Thực hư về tin đồn Ả Rập Saudi huỷ bỏ thoả thuận petrodollar

Đặng Thùy Linh

Đặng Thùy Linh

Junior Analyst

09:23 18/06/2024

Tuần trước, một số báo cáo cho rằng thỏa thuận petrodollar giữa Mỹ và Saudi đã bị huỷ bỏ và dự đoán Ả Rập Saudi sẽ bán dầu trên thị trường quốc tế bằng nhiều loại tiền tệ khác nhau, bao gồm cả đồng nhân dân tệ của Trung Quốc.

Tuy nhiên, những thông tin này có phần không chính xác: Ả Rập Saudi đã giao dịch bằng các loại tiền tệ khác ngoài USD trong nhiều thập kỷ, và chưa từng có một hiệp ước chính thức nào (với ngày hết hiệu lực cụ thể) chi phối thỏa thuận không chính thức vốn được gọi là "hệ thống petrodollar".

Nhưng bất chấp sai sót, những thông tin này cho thấy một xu hướng thực tế: Ả Rập Saudi đang dần giảm sự phụ thuộc vào Hoa Kỳ. Rất có thể phản ánh việc gia nhập khối BRICS mở rộng gần đây, nước này đang có xu hướng thanh toán các giao dịch dầu mỏ bằng nhiều loại tiền tệ khác ngoài đồng USD. Do sự liên minh ngày càng chặt chẽ giữa Hoa Kỳ và Tây Âu, cùng những nỗ lực nhằm thoát khỏi sự phụ thuộc vào xuất khẩu năng lượng, Ả Rập Saudi đã tăng cường các hoạt động kinh tế và ngoại giao với Trung Quốc, Iran, Nga - những quốc gia được xem là đối thủ chính của Hoa Kỳ trên thị trường quốc tế. Những động thái gần đây hướng tới việc chấp nhận các loại tiền tệ khác ngoài USD phản ánh sự thay đổi địa chính trị rộng lớn hơn nhằm khỏi khỏi sự thống trị của Hoa Kỳ.

Hệ thống petrodollar, được hình thành vào những năm 1970, là một thỏa thuận không chính thức, trong đó Ả Rập Saudi đồng ý bán dầu độc quyền bằng USD để đổi lấy sự bảo vệ của quân đội Hoa Kỳ và đầu tư của Mỹ vào TPCP Hoa Kỳ. Ngay sau sự sụp đổ của hệ thống Bretton Woods năm 1971, thỏa thuận này đã củng cố giá trị của đồng USD và đảm bảo sự hỗ trợ quân sự của Hoa Kỳ cho Ả Rập Saudi. Nó cũng đảm bảo nhu cầu tương đối ổn định đối với TPCP Hoa Kỳ, một khoản lợi nhuận bất ngờ mà sau 5 thập kỷ đã trở thành một gánh nặng khổng lồ.

Tuy nhiên, một vài thay đổi về chính sách gần đây cho thấy sự rời bỏ khuôn khổ trước đây.

Vào tháng 1/2023, Bộ trưởng tài chính Ả Rập Saudi đã công bố về khả năng thực hiện giao dịch bằng nhiều loại tiền tệ khác nhau. Tiếp theo đó là việc tăng cường nhập khẩu dầu từ Nga và thiết lập thỏa thuận hoán đổi tiền tệ theo tỷ giá hối đoái ấn định với Trung Quốc. Đây là những điều chỉnh trong chiến lược, khi Ả Rập Saudi tìm cách xây dựng mối quan hệ linh hoạt với các cường quốc trong khu vực và trên toàn cầu - đang nổi lên ngoài phạm vi ảnh hưởng của Mỹ.

Bỏ qua những thông tin phóng đại và sai lệch, quan hệ Mỹ-Saudi đang suy yếu chỉ là một ví dụ trong xu hướng ngày càng thịnh hành về tầm ảnh hưởng đang giảm sút của Mỹ trên thị trường tiền tệ toàn cầu và tài chính quốc tế. Sự thay đổi này phản ánh việc "vũ khí hóa" đồng USD vào đầu năm 2022 và hàng loạt các chính sách của Mỹ đang khiến đồng USD trở nên kém hấp dẫn hơn. Chắc chắn, tác động của những thay đổi này sẽ không thể nhìn thấy hoặc cảm nhận được ngay lập tức.

Tuy nhiên, những diễn biến đang nổi lên với tốc độ ngày càng nhanh cho thấy sự suy giảm về khả năng kiểm soát và vai trò của Mỹ trong các vấn đề tài chính và địa chính trị toàn cầu.

Zerohedge

Broker listing

Cùng chuyên mục

USD chịu áp lực khi lo ngại về tính độc lập của Fed gia tăng dưới thời Trump

USD chịu áp lực khi lo ngại về tính độc lập của Fed gia tăng dưới thời Trump

USD giảm khi các nhà đầu tư ngày càng lo ngại về khả năng Tổng thống Trump can thiệp vào hoạt động của Cục Dự trữ Liên bang, sau những phát ngôn chỉ trích Chủ tịch Jerome Powell và gợi ý sẽ thay thế ông bằng một nhân vật thân thiện hơn với mục tiêu chính sách của Nhà Trắng, làm dấy lên nghi ngại về tính độc lập và trung lập của Fed.
Thay thế Powell: Kỳ vọng thị trường tăng cao, nhưng độc lập của Fed đối mặt thách thức

Thay thế Powell: Kỳ vọng thị trường tăng cao, nhưng độc lập của Fed đối mặt thách thức

Sự chênh lệch giữa dự báo lãi suất của Fed và kỳ vọng cắt giảm sâu hơn từ thị trường một phần phản ánh khả năng Jerome Powell sẽ được thay thế bởi một người ôn hòa hơn nếu Trump trở lại Nhà Trắng. Dù vậy, các chuyên gia cảnh báo không nên đánh giá thấp vai trò của dữ liệu và sự đồng thuận trong nội bộ Fed, cũng như rủi ro làm suy yếu tính độc lập chính trị của ngân hàng trung ương.
10 nghìn tỷ USD và tiếp tục tăng: Phố Wall tăng vọt, phe gấu bị nghiền nát

10 nghìn tỷ USD và tiếp tục tăng: Phố Wall tăng vọt, phe gấu bị nghiền nát

Phố Wall đang tăng mạnh, với S&P 500 đạt mức cao kỷ lục và vốn hóa thị trường tăng gần 10 nghìn tỷ USD kể từ tháng Tư, nhờ lạm phát hạ nhiệt, chính sách ôn hòa hơn từ Fed và sự hồi phục của nhóm cổ phiếu ngân hàng. Trong khi đó, thị trường ngoại hối lại phản ánh lo ngại về rủi ro cấu trúc và bất ổn chính trị, tạo nên một giai đoạn phân kỳ nơi chỉ một bên có thể đúng.
Bỏ mặc chiến tranh, thị trường Mỹ lại lao lên: Lý do đằng sau sự vững vàng
Nguyễn Tuấn Đạt

Nguyễn Tuấn Đạt

Junior Analyst

Bỏ mặc chiến tranh, thị trường Mỹ lại lao lên: Lý do đằng sau sự vững vàng

Dù xung đột bùng phát ở Trung Đông, thị trường Mỹ dường như chẳng mảy may bận tâm. Chỉ số S&P 500 vẫn đều đặn leo cao, bất chấp loạt cú sốc từ địa chính trị, chính sách thuế quan, cho tới nỗi lo về thị trường nhà ở. Điều gì đang đứng sau sự vững vàng đến khó tin này?
Forex Forecast - Diễn đàn dự báo tiền tệ