Chỉ số Nikkei 225 là gì?

Chỉ số Nikkei 225 (viết tắt của cụm từ Nikkei 225 Stock Average), gọi tắt là Nikkei, là chỉ số thị trường chứng khoán Nhật Bản. Đây là chỉ số bao gồm giá của 225 công ty blue-chip hàng đầu của Nhật Bản được giao dịch trên thị trường chứng khoán Tokyo. Chỉ số Nikkei tương đương với chỉ số trung bình Công nghiệp Dow Jones (DJIA) tại Mỹ.

Chỉ số Nikkei 225 như bức tranh thu nhỏ phản ánh sức khỏe của nền kinh tế Nhật Bản, là một trong những chỉ số chứng khoán quan trọng nhất trên thế giới. Nhà đầu tư dựa vào chỉ số này để nhận biết và theo dõi chặt chẽ tình hình biến động thị trường chứng khoán Nhật Bản nói riêng và xu hướng của thị trường chứng khoán thế giới nói chung. 

Lịch sử phát triển của chỉ số Nikkei 225

Chứng khoán Tokyo (TSE) bắt đầu từ ngày 16 tháng 5 năm 1949 và quy trình tính toán cho chỉ số này đã được áp dụng từ ngày 7 tháng 9 năm 1950.

Năm 1971 đánh dấu bước ngoặt khi tờ báo Nihon Keizai Shimbun, thường được biết đến với tên gọi Nikkei, nhận trách nhiệm cập nhật chỉ số này hàng ngày dưới tên gọi "Nikkei Dow Jones Stock Average".

Đến năm 1985, chỉ số này được đổi tên thành Nikkei 225, bắt đầu một kỷ nguyên mới. Từ tháng 1 năm 2010, chỉ số này được cập nhật mỗi 15 giây trong giờ giao dịch, phản ánh một cách chính xác sự chuyển động nhanh nhạy của thị trường.

Chỉ số Nikkei 225 đã chứng kiến những thăng trầm lịch sử, từng đạt đỉnh cao 40.000 điểm vào cuối thập niên 80, nhưng sau đó lại sụt giảm mạnh sau vụ vỡ bong bóng bất động sản và tài chính vào đầu những năm 90 và rơi xuống còn 15.000 điểm.

Thế nhưng, vào cuối năm 2005, sau nhiều năm không tăng giá, Nikkei 225 lại bắt đầu khẳng định sức hút của mình trên thị trường, tăng lên mức 16.000 điểm, phản ánh một phần sức mạnh của thị trường Nhật Bản đang trên đà phục hồi.

Năm 2013, Nikkei 225 đã đánh dấu một năm đầy ấn tượng với mức tăng trưởng 57% -mức tăng đột phá nhất kể từ năm 1972. Điều này được thúc đẩy bởi thay đổi chính phủ và các chính sách kinh tế mạnh mẽ nhắm đến việc thúc đẩy sự phục hồi của nền kinh tế. Chỉ số này tiếp tục trên đà tăng trưởng, chạm mốc 20.000 điểm vào tháng 4 năm 2015.

Hiện nay, chỉ số Nikkei 225 vẫn được nhiều nhà đầu tư để mắt đến nhờ những biến động mạnh mẽ và khả năng phản ánh nhạy bén tình hình kinh tế, chính trị và xã hội của Nhật Bản.

Đặc điểm của chỉ số Nikkei 225

Nhờ tính quy mô của nền kinh tế Nhật mà chỉ số này cũng được xem như thước đo của thị trường chứng khoán châu Á, là công cụ quan trọng cho nhà đầu tư khi phân tích thị trường. Dưới đây là những đặc điểm nổi bật:

• Một số công ty hàng đầu như Canon Incorporated (7751), Sony Corporation (6758) và Toyota Motor Corporation(7203) đã khẳng định tầm quan trọng toàn cầu của họ qua sản phẩm đột phá và quy mô hoạt động rộng lớn.
• là một trong những chỉ số đo lường, đánh giá tình hình của thị trường chứng khoán châu Á có lịch sử lâu đời nhất.
• Chỉ số Nikkei 225 được thành lập như là một phần tái thiết và công nghiệp hóa Nhật Bản sau khi chịu hậu quả nặng nề của chiến tranh thế giới thứ hai. 
• Các cổ phiếu được cấu thành được xếp hạng dựa vào giá của cổ phiếu, thay vì vốn hóa thị trường như thường thấy.
• Định giá được tính là Yên Nhật.
• Chỉ số Nikkei được đánh giá vào tháng 9 hàng năm và mọi thay đổi cần thiết sẽ được diễn ra trong tháng 10 cùng năm đó. (Tương tự như rổ cổ phiếu VN30 đại diện cho thị trường chứng khoán Việt Nam được xác định 6 tháng 1 lần, vào tháng 1 và tháng 7 cùng năm).

Các yếu tố ảnh hưởng đến chỉ số Nikkei 225

Chỉ số Nikkei 225 chịu ảnh hưởng từ nhiều yếu tố đa dạng và phức tạp, bao gồm giá tiền tệ, chính sách Ngân hàng Trung ương Nhật Bản, các sự kiện kinh tế và thảm họa thiên nhiên.

Giá tiền tệ: Nikkei 225 có mối tương quan nghịch biến với đồng Yên Nhật. Khi đồng Yên tăng mạnh khiến cho giá hàng hóa xuất khẩu cũng tăng theo, các sản phẩm của Nhật Bản kém cạnh tranh. Từ đó, lợi nhuận giảm và cổ phiếu giảm, chỉ số Nikkei 225 cùng giảm theo. Ngược lại, đồng Yên yếu sẽ thúc đẩy nhu cầu của thị trường quốc tế.

Các sự kiện kinh tế: Bất kỳ sự thay đổi của nền kinh tế, xã hội dù là nhỏ nhất cũng có tác động lớn đến giá cổ phiếu và chỉ số Nikkei 225. Ngoài ra, trong thời kỳ kinh tế tăng trưởng, nhu cầu việc làm cao, mức chi tiêu tăng cũng kéo theo sự tăng trưởng của một số loại cổ phiếu đặc thù.

Các thảm họa thiên nhiên: Nhật Bản thường xuyên phải đối mặt với nhiều thiên tai tự nhiên như: động đất, sóng thần,… Những tác động, sự thay đổi này cũng ảnh hưởng đến chỉ số này. Nhìn lại quá khứ năm 2011, trận động đất và sóng thần Tohoku đã làm cho chỉ số này giảm 7% liên tiếp trong nhiều ngày sau đó.

Chính sách Ngân hàng Trung ương Nhật Bản: Các chính sách từ ngân hàng có tác động đến mức phí vay, sức chi tiêu của doanh nghiệp, sức tiêu dùng của người dân. Từ đó ảnh hưởng đến doanh thu và giá cổ phiếu của doanh nghiệp, ảnh hưởng đến chỉ số Nikkei 225.

Cách tính chỉ số Nikkei 225 

Tương tự như chỉ số trung bình công nghiệp Dow Jones (DJIA) tại Mỹ, chỉ số Nikkei 225 được tính và cập nhật liên tục và có công thức như sau:

Chỉ số Nikkei 225 = (Giá trị vốn hóa của 225 công ty đang niêm yết tại sàn / giá trị vốn hóa thị trường) * chỉ số toàn thị trường

Trong đó, top 225 doanh nghiệp sẽ được cân nhắc lựa chọn mỗi năm. Kết quả nhận được của công thức cho thấy chỉ số Nikkei thể hiện tình hình thị trường và nhà đầu tư có thể sử dụng để xem xét các trường hợp như chia tách cổ phiếu, hợp nhất cổ phiếu.

Ví dụ: Giả sử một nhà đầu tư đang theo dõi 4 công ty đang niêm yết trên Sở Giao dịch Chứng khoán Tokyo và giá cổ phiếu của họ vào cuối ngày giao dịch như sau:

Công ty A: 1000 Yên

Công ty B: 2000 Yên

Công ty C: 3000 Yên

Công ty D: 4000 Yên

Đầu tiên, tính tổng giá của các cổ phiếu của các công ty sẽ bằng:

1000 + 2000 + 3000 + 4000 = 10000 Yên

Giả sử hệ số chia (hoặc Nikkei Divisor) là 50. Từ đó, chỉ số Nikkei 225 bằng:

10000 / 50 = 200

Ý nghĩa của chỉ số Nikkei 225

Chỉ số Nikkei 225 không chỉ là biểu tượng của thị trường chứng khoán Nhật Bản mà còn là nền tảng cho sự phát triển của thị trường chứng khoán phái sinh. Nó mang nhiều ý nghĩa quan trọng, không chỉ giới hạn trong việc đánh giá hiệu suất của thị trường cơ sở mà còn mở ra cơ hội cho các giao dịch phức tạp hơn.

Cụ thể, Nikkei 225 thường được gọi là chỉ số Nikkei Dow Jones của Nhật Bản, phản ánh hiệu suất của 225 công ty hàng đầu và ảnh hưởng nhất trên sàn giao dịch Tokyo. Đây là chỉ số tiêu biểu cho thị trường chứng khoán nước này, cung cấp cái nhìn toàn diện và đáng tin cậy về tình hình kinh doanh và kinh tế của Nhật Bản.

Một ý nghĩa quan trọng khác của Nikkei 225 là phản ánh ảnh hưởng của các yếu tố vĩ mô như kinh tế, chính trị và xã hội lên thị trường chứng khoán. Chỉ số này giúp nhà đầu tư nắm bắt được những biến động và xu hướng chung của thị trường, từ đó đưa ra quyết định đầu tư thông minh hơn.

Chỉ số Nikkei 225 cũng đóng một vai trò quan trọng trong thị trường chứng khoán phái sinh, nơi nó được sử dụng làm tài sản cơ bản cho các hợp đồng tương lai và quyền chọn. Điều này tạo điều kiện cho các nhà đầu tư có thêm lựa chọn đầu tư, từ đó đa dạng hóa danh mục và giảm thiểu rủi ro thông qua các chiến lược phái sinh.

Bên cạnh đó, với ảnh hưởng rộng lớn nên chỉ số Nikkei 225 còn là nguồn tham khảo quý báu cho các nhà đầu tư quốc tế và trong nước. Tại Việt Nam, Nikkei 225 cùng với các chỉ số quốc tế khác như S&P 500, Dow Jones và Hang Seng, đóng vai trò như công cụ dự báo giúp nhà đầu tư định hình chiến lược và dự đoán xu hướng của thị trường chứng khoán Việt Nam.

Giao dịch theo chỉ số Nikkei 225 có lợi ích gì?

Khám phá các quyền lợi từ việc đầu tư vào chỉ số Nikkei 225 đem lại cho nhà đầu tư không chỉ là việc mở rộng hiểu biết về thị trường chứng khoán mà còn là cơ hội để tối ưu hóa chiến lược đầu tư của mình. 

Tính thanh khoản cao

Nikkei 225, với tư cách là chỉ số chứng khoán hàng đầu tại Nhật Bản, đảm bảo tính thanh khoản cao do được giao dịch rộng rãi. Các nhà đầu tư luôn chọn đây làm nơi mua bán bởi tính rõ ràng và nhanh chóng, dù đầu tư vào các cổ phiếu trong nhóm hay theo các hình thức gián tiếp khác thì thanh khoản vẫn được đảm bảo. 

Nhiều cơ hội lớn

Nikkei 225 cũng nổi tiếng với mức độ biến động cao. Độ biến động này phản ánh ảnh hưởng của nhiều yếu tố vĩ mô như tỷ giá hối đoái và chính sách của ngân hàng trung ương, đặc biệt là trong bối cảnh của thị trường toàn cầu. Điều này mở ra cánh cửa cho các cơ hội đầu tư có giá trị, cho phép nhà đầu tư nắm bắt được các thời cơ tăng giá tiềm năng.

Có mối tương quan chặt chẽ với các loại tài sản

Nikkei 225 có mối quan hệ mật thiết với các chỉ số chứng khoán khác như Dow Jones Industrial Average (DJIA) ở Mỹ, đóng vai trò như một bản chỉ dẫn về sự biến động của thị trường và cung cấp một phương tiện để đa dạng hóa danh mục đầu tư. Sự tương quan nghịch biến giữa Nikkei 225 và đồng Yên cũng mang lại một lợi thế độc đáo, giúp nhà đầu tư phân tán rủi ro và tối ưu hóa lợi nhuận trong bối cảnh thị trường đa biến.

Hướng dẫn cách đầu tư hiệu quả theo chỉ số Nikkei 225

Thời gian được giao dịch chỉ số Nikkei 225 

Các công ty thuộc Nikkei 225 Stock Average đều được niêm yết trên Sở giao dịch chứng khoán Tokyo (TSE)- sàn giao dịch lớn của Nhật Bản. Thời gian hoạt động của sàn này là từ thứ hai đến thứ sáu hàng tuần. Giờ giao dịch chính của chỉ số là từ 9:00 – 11:30 và 12:30 – 15:00 (theo múi giờ Nhật Bản GM+9).

Cách thức giao dịch của chỉ số Nikkei 225

Những nhà đầu tư mong muốn khám phá cơ hội tại thị trường chứng khoán Nhật Bản mà không cần tham gia trực tiếp có thể cân nhắc những cách đầu tư sau đây:

Đầu tư vào hợp đồng chênh lệch chỉ số Nikkei 225 CFD: Đây là một phương tiện đầu tư cho phép nhà đầu tư đặt cược vào sự biến động giá của chỉ số chứng khoán Nhật Bản, dù là tăng hay giảm. Qua đó, nhà đầu tư mua hợp đồng nếu tin rằng chỉ số sẽ tăng, và bán ra nếu dự đoán giá sẽ giảm, mà không cần sở hữu cổ phiếu thực sự, với mục tiêu kiếm lời từ sự chênh lệch giữa giá mua và giá bán.

Đầu tư vào hợp đồng tương lai chỉ số Nikkei 225: một loại hợp đồng tiêu chuẩn hóa, cam kết mua bán chỉ số chứng khoán tại một mức giá đã thỏa thuận trước và sẽ được thanh toán tại một thời điểm nhất định trong tương lai. Điều này cung cấp một phương thức đầu tư có cơ cấu, với rủi ro và lợi nhuận dựa trên biến động giá của chỉ số Nikkei 225.

Đầu tư vào quỹ Nikkei 225 ETF: là một lựa chọn khả thi đối với những nhà đầu tư ít kinh nghiệm hơn trong việc giao dịch các hợp đồng tài chính phức tạp. Quỹ này đầu tư trực tiếp vào cổ phiếu của các công ty thuộc chỉ số Nikkei 225, mô phỏng gần như hoàn hảo biến động của chỉ số này. Nhà đầu tư có thể mua chứng chỉ quỹ ETF, từ đó tham gia vào thị trường chứng khoán Nhật Bản mà không cần phải trực tiếp mua cổ phiếu của từng công ty.