Mô hình giá là gì?

Mô hình giá mô tả hành động giá của một loại tài sản

Mô hình giá (Price Patterns) là một phần của biểu đồ nến và là công cụ quan trọng để các trader dự báo biến động của một tài sản, bao gồm: đảo chiều và tiếp tục xu hướng. Đặc điểm chung của các mô hình giá là khi các cây nến xuyên thủng kháng cự hoặc hỗ trợ thì mô hình mới được tạo ra.

Chuyển động của các cây nến trên biểu đồ sẽ hình thành các mô hình giá quan trọng để  phán đoán xu hướng và thiết lập các lệnh giao dịch. Các mô hình giá này được sử dụng rộng rãi trên nhiều thị trường khác nhau như giao dịch FX, chứng khoán, tiền điện tử, hàng hóa,...

Dù vậy, các công cụ này không nên được dùng một cách đơn độc, đặc biệt là với ý nghĩa xác nhận tín hiệu đảo chiều xu hướng, mà nên có sự kết hợp giữa phân tích cơ bản và các chỉ báo kỹ thuật để xác nhận các mô hình đảo chiều giá. 

Mô hình giá được hình thành từ hành động giá của các cây nến

Khoảng thời gian mà mỗi cây nến mô tả tùy thuộc vào nhu cầu và thiết lập của mỗi traders (từ 1 giây đến 12 tháng). Trong đó, mỗi một bộ phận trên cây nến sẽ phản ánh phạm vi và phương hướng chuyển động của giá tài sản. Có 4 yếu tố chính cần theo dõi trên cây nến

• Giá mở cửa (open price): mô tả mức giá giao dịch đầu tiên trong quá trình hình thành cây nến mới.
• Giá cao nhất (high price): đỉnh của bóng nến phía trên, mô tả mức giá cao nhất được giao dịch trong quá trình hình thành một cây nến. 
• Giá thấp nhất (high price): đáy của bóng nến phía dưới, mô tả mức giá thấp nhất được giao dịch trong quá trình hình thành một cây nến.
• Giá đóng cửa (close price): mô tả mức giá cuối cùng được giao dịch trong quá trình hình thành nến. 

Màu nến sẽ đại diện cho phương hướng giá, với màu sắc được sử dụng phổ biến nhất trong giao dịch thường là xanh - đỏ hoặc đen - trắng. Trong đó, màu xanh/đen đại diện cho việc giá tăng (giá đóng cửa > giá mở cửa) và màu đỏ/trắng đại diện cho việc giá giảm (giá mở cửa > giá đóng cửa).

Các loại mô hình giá phổ biến

Mô hình giá đảo chiều báo hiệu sự chuyển đổi về xu hướng

Mô hình giá đảo chiều là các mô hình cung cấp tín hiệu cho biết: xu hướng giá chính hiện tại có thể thay đổi từ giảm sang tăng hoặc từ tăng sang giảm. Tuy nhiên, cần một thời gian có sự giằng co và lưỡng lự giữa phe mua và phe bán, tức là phải sau khi mô hình được hình thành thì xu hướng mới đảo chiều. 

Trong trường hợp này, các traders có thể tiến hành vào lệnh Buy để đón đầu xu hướng tăng mới hoặc vào lệnh Sell để đón đầu xu hướng giảm mới. 

Một số mô hình giá đảo chiều được sử dụng phổ biến như: mô hình vai đầu vai, mô hình cái nêm, mô hình hai đáy,...

Mô hình vai đầu vai (Head & Shoulders Pattern): hay mô hình vai đầu vai thuận, được tạo thành từ 4 thành phần chính, bao gồm: vai trái và vai phải (left & right shoulder), đỉnh đầu (head) và đường viền cổ (neckline) hoạt động như một kháng cự của mô hình. 

Mô hình vai đầu vai tạo ra một tập hợp với 3 đỉnh và 2 đáy, với đỉnh lớn hơn ở giữa được cho là thời điểm giá sẽ bắt đầu giảm và khi giá phá vỡ đường viền cổ, các nhà giao dịch theo xu hướng giảm tiến hành vào lệnh bán. 

Ngược lại, mô hình vai đầu vai nghịch (Inverse Head & Shoulders Pattern) có hình thức tương tự như mô hình vai đầu vai thuận, tạo thành từ một tập hợp 3 đáy và 2 đỉnh, với đáy thấp hơn ở giữa. Khi giá phá vỡ đường viền cổ nối từ 2 đỉnh, các nhà giao dịch theo xu hướng tăng bắt đầu tiến hành vào lệnh mua.

Mô hình hai đáy (Double Bottoms Pattern): có hình dáng giống ký tự “W”  với hai đáy liên tiếp có giá trị gần như tương đồng nhau. Nếu giá xuyên thủng đường viền cổ nối hai đáy,được coi là một hỗ trợ cứng, thì giá sẽ sớm đảo chiều tăng và các nhà giao dịch theo xu hướng tăng bắt đầu tiến hành vào lệnh mua.

Mô hình giá tiếp diễn phản ánh xu hướng do dự và tích lũy trước khi 

Mô hình giá tiếp diễn thường sẽ phản ánh việc giá tiếp tục đi theo xu hướng cũ. Thông qua tín hiệu từ các mô hình giá tiếp diễn, các nhà đầu tư có thể yên tâm thực hiện giữ lệnh cho đến khi có sự xuất hiện của tín hiệu đảo chiều rõ ràng .

Để đưa ra quyết định giao dịch chính xác với mô hình giá tiếp diễn, các nhà đầu tư thường kết hợp sử dụng thêm các công cụ khác như chỉ báo kỹ thuật và khối lượng giao dịch để xác định hướng đi của giá và dự đoán sự xuất hiện của việc thị trường đảo chiều.

Một số mô hình giá tiếp diễn được sử dụng phổ biến như: mô hình tam giác, mô hình lá cờ, mô hình cờ đuôi nheo hay mô hình chữ nhật,...

Mô hình tam giác (Triangle Pattern): được hình thành từ 2 đường xu hướng giao nhau và tạo góc nhọn có hình như một tam giác, khi thị trường đang sideway sau một trend tăng/giảm. Trong đó, một đường xu hướng giảm sẽ nối các đỉnh của giá và một đường xu hướng tăng sẽ nối các đáy của giá, với tối thiểu 2 đỉnh trên và 2 đáy dưới.

Mô hình tam giác có 3 loại chính là mô hình tam giác cân, mô hình tam giác tăng và mô hình tam giác giảm. 

• Đối với mô hình tam giác tăng và tam giác cân: khi các cây nến phá vỡ đường kháng cự thì giá sẽ tiếp tục đà tăng trước đó với động lực mạnh.
• Ngược lại, trong mô hình tam giác giảm, khi các cây nến phá vỡ hỗ trợ thì giá sẽ mở rộng đà giảm xuống sâu hơn.

Mô hình cờ đuôi nheo (Pennant Pattern): được hình thành khi giá “mắc kẹt” giữa hai đường xu hướng phụ ngược chiều, nối các đỉnh ngày càng thấp hơn và các đáy ngày càng cao hơn, từ đó tạo hình “lá cờ” (pennant) khi giá dần tiến đến điểm hội tụ. Khi đó, đường xu hướng chính sẽ đại diện cho “cán cờ” (flagpole).

Đường xu hướng phụ (nối tối thiểu 2 đỉnh) sẽ đóng vai trò như một kháng cự và đường còn lại (nối tối thiểu 2 đáy) sẽ hoạt động như một hỗ trợ. Mô hình cờ đuôi nheo có 2 loại chính:  

• Mô hình cờ đuôi nheo tăng: khi các cây nến phá vỡ đường kháng cự thì giá sẽ tiếp tục đà tăng trước đó với động lực mạnh.
• Mô hình cờ đuôi nheo giảm: khi các cây nến phá vỡ hỗ trợ thì giá sẽ mở rộng đà giảm xuống sâu hơn.

Mô hình chữ nhật (Rectangle Pattern): xuất hiện khi giá “mắc kẹt” giữa hai đường hỗ trợ và kháng cự song song và tạo thành một hình chữ nhật. Đường kháng cự và hỗ trợ sẽ lần lượt nối ít nhất 2 đỉnh và 2 đáy của các cây nến. Mô hình chữ nhật có 2 loại chính:  

• Mô hình chữ nhật tăng: khi các cây nến phá vỡ đường kháng cự thì giá sẽ tiếp tục đà tăng trước đó với động lực mạnh.
• Mô hình chữ nhật giảm: khi các cây nến phá vỡ hỗ trợ thì giá sẽ mở rộng đà giảm xuống sâu hơn. 

Mô hình cốc và tay cầm (Cup and Handle Pattern): được hình thành từ phần “thân cốc” (cup) và “tay cầm” (handle) đều có hình chữ “U” là phổ biến, với khối lượng giao dịch tại phần thân cốc lớn hơn hẳn phạm vi giao dịch tại phần tay cầm cốc. Cần chú ý, chiều cao của phần tay cầm cốc không thể vượt quá 50% độ sâu của phần thân cốc. 

Mô hình cốc và tay cầm cũng có 2 loại: 

• Mô hình cốc và tay cầm thuận: đường nằm ngang đi qua các mức cao của cốc sẽ có vai trò như đường kháng cự. Khi các cây nến phá vỡ kháng cự này thì giá sẽ tiếp tục xu hướng tăng trước đó với động lực mạnh.
• Mô hình cốc và tay cầm ngược: đường nằm ngang đi qua các mức thấp của cốc sẽ hoạt động như một đường hỗ trợ. Khi các cây nến xuyên thủng hỗ trợ này thì giá sẽ tiếp tục xu hướng giảm trước đó với động lực mạnh.