Không ai phủ nhận những thách thức mà khủng hoảng COVID-19 tạo ra, nhưng có những quốc gia đã lấy lý do đại dịch để thổi phồng mức chi tiêu chính trị và hiện đang đòi thêm nguồn tiền “miễn phí”. Chính phủ Tây Ban Nha đã tăng gấp đôi chi phí của chính phủ, duy trì tất cả các nguồn chi tiêu mà họ sử dụng trong thời kỳ tăng trưởng và thậm chí còn tăng số lượng “ghế” bộ trưởng và cố vấn bất chấp cuộc khủng hoảng do đại dịch. Ngoài ra, chính phủ này cũng đã phê duyệt một kế hoạch thu nhập cơ bản (basic income) mà không có ngân sách hoặc dư địa tài khóa cụ thể. Không có bất kỳ sự quản lý chi phí nào để chừa dư địa ngân sách cho các cơ chế tự ổn định (automatic stabilizers), y tế và chi phí hỗ trợ thất nghiệp. Chính phủ này cũng đã tăng mức thâm hụt ngân sách năm 2019 thêm 24%, trong khi mức tăng trưởng GDP chỉ là 2%, chi phí của chính phủ đã tăng gấp đôi trong cuộc khủng hoảng và hiện họ đang đòi hỏi các quốc gia thành viên khác không được áp đặt điều kiện hay sự giám sát nào.

Tại sao một chính phủ lại phản đối sự giám sát chi tiết về số tiền được nhận? Họ lẽ ra nên chào đón nó. Tại sao một chính phủ tự gọi mình là nhà cải cách và tuyên bố cam kết ổn định ngân sách lại từ chối mọi cải cách cơ cấu do các quốc gia thành viên khác đề xuất? Họ nên thực hiện chúng ngay bây giờ. Hơn nữa, tại sao một chính phủ trong bối cảnh một trường hợp khẩn cấp chưa từng có lại chấp nhận thà rằng nhận ít tiền trợ cấp hơn là chấp nhận việc các quốc gia thành viên giám sát các khoản tài trợ đó? Một vài người có thể nghi ngờ rằng Tây Ban Nha sẽ không sử dụng số tiền đó theo cách hiệu quả nhất.

Đây là những câu hỏi rất quan trọng cần được giải quyết trong Hội nghị thượng đỉnh châu Âu, vì cuộc khủng hoảng này không thể được giải quyết nếu một chính phủ sử dụng tiền của một quỹ phục hồi để duy trì sự mất cân bằng và lãng phí tài nguyên cho mục đích chính trị. Nếu chúng ta muốn EU tồn tại, nó chỉ có thể dựa trên năng lực cạnh tranh, niềm tin và hơn hết là trách nhiệm tín dụng.

Nếu chúng ta muốn thấy một châu Âu thống nhất, chúng ta phải lắng nghe nhiều hơn từ các quốc gia năng động nhất và ngừng sử dụng hệ thống quan liêu để bỏ qua tiếng nói của các quốc gia thành viên.

Liên minh châu Âu đang phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng sâu sắc. Điều quan trọng là không thể để nó trở nên tồi tệ hơn, thông qua con đường sử dụng các quỹ cứu trợ với mục đích tăng năng lực cạnh tranh và củng cố đà phục hồi, để đi tài trợ cho các kế hoạch chuyển giao chính trị , đóng vai trò là công cụ để duy trì mức ngân sách chính trị khổng lồ.

Chính phủ Tây Ban Nha đã phạm sai lầm nghiêm trọng trong mục tiêu cố gắng đạt được các khoản tài trợ lớn mà không có điều kiện đi kèm.

Sai lầm đầu tiên: Không đưa ra các ước tính nghiêm túc về mức chi tiêu trần, thâm hụt và nợ cho năm 2020 và không cung cấp bất kỳ ước tình nào cho năm 2021, khi Tây Ban Nha đã “chơi đùa” với sự kiên nhẫn của Ủy ban châu Âu vào năm 2019 bằng việc không đạt mục tiêu thâm hụt (đã được chỉnh sửa) trong giai đoạn thu nhập từ thuế cao kỷ lục.

Sai lầm thứ 2: Nước này giả định rằng các đối tác Châu Âu sẽ chấp nhận những điều mà bản thân chính phủ Tây Ban Nha cũng không thể chấp nhận trong các trường hợp khác nhau. Mọi người đều biết rằng chính phủ Tây Ban Nha sẽ từ chối một quỹ cứu trợ vô điều kiện nếu nó chỉ được dành cho một quốc gia khác, vì điều đó có tương đương với mức đóng góp lớn hơn vào ngân sách EU và mức thâm hụt lớn hơn cho Tây Ban Nha. Chúng ta hiểu điều này bởi vì đó chính xác là vị trí của chính phủ Tây Ban Nha trong cuộc khủng hoảng Hy Lạp, khi Thủ tướng Zapatero tuyên bố rằng các đảng đối lập ở Hy Lạp nên đồng ý với chương trình cải cách để được nhận các khoản tiền cứu trợ (ngày 24 tháng 6 năm 2011, La Vanguardia). Thật dễ dàng để đòi hỏi sự đoàn kết khi bạn là người nhận được lợi ích từ nó.

Sai lầm thứ 3: Thật là chẳng "phải phép" cho lắm khi yêu cầu tiền trợ cấp “miễn phí” từ các quốc gia có trách nhiệm nhất trong EU, trong khi chính phủ Tây Ban Nha tham dự đàm phán trong bối cảnh không đạt được mục tiêu thâm hụt năm 2019, một năm mà lợi nhuận từ thuế cao kỷ lục, với mức thâm hụt lớn nhất trong khu vực đồng Euro vào năm 2020, là quốc gia duy nhất không chịu cắt giảm chi phí không thiết yếu để dành chỗ cho sự gia tăng mức chi tiêu y tế, và cũng là chính phủ đắt đỏ nhất, với ngày càng nhiều chức bộ trưởng và quan chức cấp cao trong bốn thập kỷ qua.

Sai lầm thứ 4: Không dễ để thuyết phục những quốc gia khác cung cấp hàng chục tỷ Euro vô điều kiện trong khi có một đảng liên minh ngay bên trong chính phủ Tây Ban Nha đã bỏ phiếu ủng hộ “phá vỡ” đồng Euro.

Podemos và Izquierda Unida từ Tây Ban Nha đã bỏ phiếu vào ngày 14 tháng 12 năm 2015 cho một đề xuất ủng hộ việc rút khỏi Liên minh tiền tệ EU và “một kế hoạch nhằm phá vỡ trật tự khu vực đồng Euro”, và chưa bao giờ rút hoặc sửa đổi đề xuất đó.

Sai lầm thứ 5 và cũng là cuối cùng: Chính phủ Tây Ban Nha liên tục lặp lại rằng nền kinh tế đang phục hồi theo hình chữ V và họ sẽ không cắt giảm bất kỳ chi phí nào trong bất kỳ hoàn cảnh nào, mà chỉ triển khai việc tăng thuế mạnh mẽ, điều này sẽ làm xói mòn năng lực cạnh tranh, mức tăng trưởng, khả năng tạo việc làm, thu nhập từ thuế và tăng thâm hụt và nợ trong tương lai. Trong khi đó, họ lại đang yêu cầu các khoản quyên góp không có điều kiện.

Nhiều công dân Tây Ban Nha và châu Âu như tôi sẽ sẵn sàng thực hiện cam kết cải cách mạnh mẽ để cải thiện khả năng cạnh tranh và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và việc làm. Chúng tôi không muốn tiền cứu trợ bị lãng phí cho chi tiêu chính trị.

Việc thất bại trong việc đi đến một thỏa thuận quỹ phục hồi hoàn toàn là trợ cấp không điều kiện không hẳn là một thất bại của châu Âu. Đó chỉ là sự xác nhận rằng châu Âu sẽ chỉ được củng cố nếu nó trở thành một liên minh nơi có sự đoàn kết đi cùng với trách nhiệm và nơi mà sức mạnh đến từ sự quản lý khôn ngoan của những quốc gia “tiết kiệm” (frugal) - hay nói đúng hơn là có trách nhiệm.

Một Quỹ phục hồi được hình thành và đi kèm với các điều kiện. Tuy nhiên, Quỹ phục hồi không phải là giải pháp cho các vấn đề cốt lõi của các quốc gia châu Âu. Cải cách cơ cấu phải được thông qua để giải quyết sự mất cân đối dài hạn của các nền kinh tế châu Âu và các điều kiện kèm theo nên được xem là tích cực, không phải là tiêu cực. Nếu các quốc gia này muốn cho thế giới thấy rằng họ là những đối tác đáng tin cậy, cam kết ổn định ngân sách, thì các chính sách cải cách phải được chấp nhận, không phải là chối bỏ.