Chính sách tài khóa "vượt mọi giới hạn" của Donald Trump cùng với việc ông liên tục công kích tính độc lập của Fed đang làm dấy lên lo ngại rằng Mỹ có thể đánh mất vị thế là nơi trú ẩn tối thượng cho các nhà đầu tư nước ngoài, theo cảnh báo từ các nhà kinh tế được Financial Times khảo sát.

Cuộc khảo sát do Trung tâm Kent A Clark về Thị trường Toàn cầu thuộc Trường Kinh doanh Booth (Đại học Chicago) thực hiện cho thấy hơn 90% các nhà kinh tế được hỏi tỏ ra “hơi lo ngại” hoặc “rất lo ngại” về vai trò tài sản trú ẩn của các tài sản định giá bằng USD trong 5 đến 10 năm tới.

Nhà Trắng trong tuần này vẫn khẳng định rằng các chính sách kinh tế của Trump sẽ giúp giảm nợ công, đồng thời thúc giục các nghị sĩ theo đường lối tài khóa cứng rắn ủng hộ dự luật thuế chủ chốt của Tổng thống. Tuy nhiên, các ước tính độc lập – bao gồm từ Văn phòng Ngân sách Quốc hội (CBO) – cho thấy những biện pháp trong dự luật ngân sách mà Trump gọi là “dự luật tuyệt đẹp vĩ đại” sẽ đẩy nợ công của Mỹ vượt mức cao nhất từng có kể từ sau Thế chiến II trong vài năm tới.

Thông thường, đồng USD sẽ tăng giá khi thị trường toàn cầu rơi vào hoảng loạn. Nhưng sau khi Trump công bố loạt thuế quan đáp trả mạnh mẽ vào ngày 2/4, thị trường chứng khoán toàn cầu sụt giảm mạnh còn đồng USD lại suy yếu.

Dù vậy, chỉ số S&P 500 đã phục hồi và hiện ở mức cao kỷ lục, nhờ hy vọng rằng các chính sách của Trump sẽ không làm chệch hướng đà tăng trưởng hoặc thổi bùng lạm phát tại nền kinh tế lớn nhất thế giới.

“Các tài sản trú ẩn giờ đây có vẻ là đồng CHF và vàng. Trên thực tế, Mỹ đang trông giống như một thị trường mới nổi, nơi mà bất ổn chính sách dẫn đến rủi ro cao hơn, đẩy lợi suất trái phiếu dài hạn lên và làm giảm giá trị tiền tệ,” ông Saroj Bhattarai từ Đại học Texas tại Austin nhận xét.

“Việc chi tiêu tài khóa quá mức là điều gần như chắc chắn, và điều đó có thể khiến giới đầu tư thay đổi cái nhìn về tài sản định giá bằng USD,” Robert Barbera từ Đại học Johns Hopkins cảnh báo. “Nếu điều này kết hợp với việc Nhà Trắng thực tế kiểm soát Fed – ví dụ như sa thải Powell hoặc đưa một người thiếu năng lực lên thay – thì tôi sẽ chuyển từ ‘hơi lo ngại’ sang ‘rất, rất lo ngại’.”

Nhiệm kỳ của ông Powell sẽ kết thúc vào tháng 5/2026, và đang có nhiều đồn đoán rằng Trump có thể sớm công bố người thay thế nhằm làm suy yếu vai trò của ông.

“Thâm hụt tài khóa, các hành động cố ý làm giảm thặng dư tài khoản tài chính của Mỹ và phá giá đồng USD, cùng với những câu hỏi về tính độc lập của Fed – tất cả đều tác động tiêu cực đến vị thế tài sản trú ẩn của đồng bạc xanh,” bà Anna Cieslak từ Đại học Duke nói.

Lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ – thường giảm khi thị trường biến động – lại tăng vào đầu tháng 4. Dù lợi suất trái phiếu kỳ hạn 10 năm đã giảm về quanh 4.3%, nhiều nhà kinh tế dự báo nó có thể sớm vượt 5% – một ngưỡng sẽ khiến chính quyền Trump lo ngại.

Gần 3/4 trong số 47 nhà kinh tế tham gia khảo sát cho rằng lợi suất 10 năm sẽ vượt 5% vào giữa năm sau.

“Trái phiếu chính phủ Mỹ có thể không còn là tài sản an toàn nữa,” bà Evi Pappa từ Đại học Carlos III ở Madrid nhận định. “Hãy nhìn vào diễn biến ngày ‘giải phóng’ của Mỹ để thấy sự khác biệt giữa lợi suất 10 năm của Mỹ và châu Âu.”

Kể từ cuộc khảo sát hồi tháng 3, các nhà kinh tế ngày càng bi quan hơn về triển vọng kinh tế Mỹ. Dự báo hiện tại là GDP Mỹ sẽ tăng trưởng 1.5% trong năm nay, giảm nhẹ so với mức 1.6% hồi mùa xuân.

Ngoài ra, các nhà kinh tế cũng trở nên bi quan hơn về lạm phát. Dự báo chỉ số PCE lõi trong năm nay đã tăng từ 2.8% hồi tháng 3 lên 3% vào tháng 6, do kỳ vọng rằng người tiêu dùng Mỹ sẽ phải gánh chi phí từ các thuế quan của Trump.