Bong bóng chứng khoán đang bị thổi phồng do hiệu ứng đám đông?

Bong bóng chứng khoán đang bị thổi phồng do hiệu ứng đám đông?

Anh Tùng, CFA

Anh Tùng, CFA

Senior Analyst

10:24 26/09/2020

Sự thiếu đa dạng trong tư duy của các nhà đầu tư đang khiến thị trường rơi vào trạng thái bong bóng

Sự sụt giảm trên thị trường chứng khoán gần đây đang làm dấy lên lo ngại rằng thị trường chứng khoán Mỹ đang ở trong một quả bong bóng sắp vỡ, khi phe mua đang dần thoát khỏi thị trường.

Bong bóng tài chính không phải là mới. Cơn sốt hoa tulip năm 1637, khi giá của loại hoa mới được giới thiệu ở Hà Lan tăng vọt và sau đó sụp đổ, là ví dụ đầu tiên trong lịch sử. Sau đó, bong bóng xảy ra nhiều hơn trên thị trường tài chính. Kỳ vọng quá “hoang đường” về tăng trưởng của khu vực công nghiệp trong những năm 1920 đã khiến thị trường chứng khoán Hoa Kỳ sụp đổ năm 1929, và sự bùng nổ Internet trong những năm 2000 đã thổi phồng bong bóng dotcom. Việc bãi bỏ các quy định, đòn bẩy cao, lãi suất thấp và lượng tiền mặt dư thừa cũng có thể góp phần tạo nên bong bóng trên thị trường.

Nhưng có một đặc điểm chung phổ biến trong các bong bóng: đó là hiệu ứng đám đông, hoặc FOMO. Bong bóng giá được thổi phồng từ những hành vi sai lầm giống nhau của một đám đông.

Một nghiên cứu được xuất bản vào năm 2014 bởi Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia (Hoa Kỳ) kết luận rằng "bong bóng ảnh hưởng rất lớn từ sự đồng nhất về hành vi trên thị trường và có thể bị đe dọa bởi sự đa dạng trong hành vi". Điều đó có lý. Thị trường tài chính được cho là sẽ tự tiến hóa, vì vậy, để xảy ra bong bóng, những nhận thức về sai lầm trên thị trường phải được chia sẻ rộng rãi.

Nếu những sai lầm trên thị trường đều giống nhau trong một đám đông, hay nói cách khác, họ đều "sai theo hệ thống", những người tham gia thị trường có xu hướng chấp nhận quyết định của những trader khác và không có khả năng nghi ngờ hành vi của họ.

Có được lợi nhuận không tương quan với những biến động trên thị trường (alpha return) là một điều rất nhiều trader hướng đến, điều này đòi hỏi bạn phải khác biệt với đám đông. Chắc chắn điều đó dễ dàng hơn nếu các nhà đầu tư có những suy nghĩ khác nhau. Nếu không, một đám đông sẽ bị bịt kín trong một bong bóng, và không được chuẩn bị để nhận ra sự căng quá mức của nó.

Broker listing

Cùng chuyên mục

Thị trường tiền tệ thận trọng trước báo cáo việc làm Mỹ và thỏa thuận thương mại mới với Việt Nam

Thị trường tiền tệ thận trọng trước báo cáo việc làm Mỹ và thỏa thuận thương mại mới với Việt Nam

Đồng USD dao động trong bối cảnh giới đầu tư chờ báo cáo việc làm Mỹ tháng 6 và đánh giá tác động từ thỏa thuận thương mại với Việt Nam, diễn ra trước hạn chót thuế quan ngày 9/7. Đồng bảng Anh và euro biến động nhẹ, trong khi kỳ vọng về chính sách lãi suất của Fed tiếp tục điều chỉnh theo dữ liệu kinh tế mới nhất.
Quỹ phòng hộ khởi sắc trong tháng 6 giữa làn sóng tăng giá cổ phiếu và sự phân hóa chiến lược

Quỹ phòng hộ khởi sắc trong tháng 6 giữa làn sóng tăng giá cổ phiếu và sự phân hóa chiến lược

Lợi nhuận các quỹ phòng hộ tăng mạnh trong tháng 6 khi thị trường chứng khoán Mỹ lập đỉnh mới, giúp nhiều chiến lược đầu tư truyền thống và đa dạng hóa ghi nhận kết quả tích cực. Tuy nhiên, các quỹ giao dịch theo hệ thống lần đầu sụt giảm sau 8 tháng, do thua lỗ từ cổ phiếu tiêu dùng không thiết yếu và áp lực từ các vị thế bán khống chật chội.
Đóng cửa phiên Mỹ: Thị trường “mừng rỡ” trước dữ liệu lao động yếu - Cắt giảm lãi suất đang đến gần?

Đóng cửa phiên Mỹ: Thị trường “mừng rỡ” trước dữ liệu lao động yếu - Cắt giảm lãi suất đang đến gần?

Tất cả sự chú ý giờ đây đổ dồn vào báo cáo việc làm phi nông nghiệp (NFP). Chỉ số S&P hôm nay lập đỉnh mới, phản ứng đúng với mô-típ quen thuộc: "tin xấu là tin tốt". Báo cáo việc làm tư nhân từ ADP yếu kém đến mức không thể chối cãi, kéo Chỉ số Bất ngờ Kinh tế Mỹ xuống mức thấp nhất kể từ tháng 9 năm ngoái. Nhưng thị trường dường như không hề nao núng—ngược lại, tâm lý kỳ vọng Fed sẽ sớm nới lỏng chính sách đã thúc đẩy đà tăng.
Phố Wall biến động: Cổ phiếu công nghệ suy yếu, nhà đầu tư thận trọng trước chính sách và dữ liệu kinh tế

Phố Wall biến động: Cổ phiếu công nghệ suy yếu, nhà đầu tư thận trọng trước chính sách và dữ liệu kinh tế

Nasdaq và S&P 500 giảm nhẹ do áp lực chốt lời ở nhóm cổ phiếu công nghệ vốn hóa lớn sau giai đoạn tăng mạnh, trong khi Dow Jones được hỗ trợ nhờ dòng tiền vào các lĩnh vực nhạy cảm với chu kỳ kinh tế. Tâm lý thị trường bị chi phối bởi những đánh giá trái chiều về hiệu ứng của gói thuế chi tiêu mới, căng thẳng chính trị và kỳ vọng chính sách lãi suất từ Fed. Giới đầu tư đang theo dõi sát báo cáo việc làm sắp tới để định hình triển vọng chính sách tiền tệ.
Dự luật gây tranh cãi của Trump: Gánh nặng mới cho nền kinh tế Mỹ

Dự luật gây tranh cãi của Trump: Gánh nặng mới cho nền kinh tế Mỹ

Các thị trường ở châu Á mở cửa với một mắt hướng về Tokyo và mắt còn lại nhìn về Washington, nơi dự luật được gọi là 'Dự luật Lớn, Đẹp' của Trump đã vượt qua Thượng viện—nhưng không tránh khỏi việc để lại một loạt vết thương và phản ứng trái chiều.
Lo ngại USD suy yếu, giới đầu tư nước ngoài tăng tỷ lệ phòng ngừa rủi ro với chứng khoán Mỹ

Lo ngại USD suy yếu, giới đầu tư nước ngoài tăng tỷ lệ phòng ngừa rủi ro với chứng khoán Mỹ

Trước nguy cơ đồng đô la tiếp tục suy yếu và mất dần vai trò cân bằng trong danh mục đầu tư, các nhà quản lý tài sản quốc tế đang chủ động gia tăng tỷ lệ phòng ngừa rủi ro ngoại hối đối với cổ phiếu Mỹ. Sự thay đổi này phản ánh mối lo ngại ngày càng tăng về bất ổn chính sách tại Mỹ và tác động lan tỏa của biến động tiền tệ lên hiệu suất đầu tư toàn cầu.
Forex Forecast - Diễn đàn dự báo tiền tệ