Cách tiếp cận này đã làm việc rất hiệu quả và đã cho phép vô số nhà đầu tư chứng kiến giấc mơ nghỉ hưu của họ trở thành sự thật. Thật không may, những ngày vui vẻ đó đang dần đi đến hồi kết. Đã đến lúc các nhà đầu tư bắt đầu xem xét các lựa chọn khác để cân bằng danh mục đầu tư của mình.

Danh mục đầu tư 60/40 đã từng hoạt động hiệu quả

Không có nghi ngờ về việc danh mục đầu tư 60/40 đã từng hoạt động hiệu quả. Chẳng hạn, Phil Lynch của Russell Investments cho hay từ năm 1926 đến 2019, “một danh mục đầu tư 60% cổ phiếu/40% trái phiếu đã mang lại lợi nhuận khá cạnh tranh…”. Theo ngân hàng đầu tư Goldman Sachs: “một danh mục đầu tư 60/40 ở Mỹ trong 10 năm trở lại đây đã mang lại lợi nhuận (sau khi điều chỉnh theo biến động) cao nhất trong hơn một thế kỷ qua.”

Tuy nhiên, có một sự cảnh báo và được rất nhiều nhà cung cấp dịch vụ đầu tư sử dụng để cảnh báo khách hàng. Những lợi nhuận hấp dẫn đó chỉ “dành cho những nhà đầu tư chịu được giai đoạn hỗn loạn của thị trường.” Thông điệp chính là nếu bạn thậm chí chỉ nghĩ được đến việc rút lui khỏi thị trường khi mọi thứ hỗn loạn, bạn có nguy cơ đánh mất phần lợi nhuận hấp dẫn đó.

Theo chiến thuật này, nhà đầu tư không nên rút lui khỏi thị trường khi có bất kỳ dấu hiệu nào của sự hỗn loạn, dù là nhỏ nhất. Nhưng cũng không tốt nếu nghĩ rằng bối cảnh sẽ không bao giờ thay đổi và tỷ lệ Risk/Reward là bất biến. Thật vậy, rất nhiều bằng chứng cho rằng đây chính xác là thời điểm để các nhà đầu tư và cố vấn tài chính đánh giá lại một cách cẩn thận những điểm mạnh và điểm yếu của chiến lược 60/40.

Đầu tiên, hiệu suất trong lịch sử của chiến lược đầu tư 60/40 không tốt như người ta tưởng. Chris Cole từ Artemis Capital Management đã chỉ ra điều này trong một bài nghiên cứu mang tên The Allegory of the Hawk and Serpent (Câu chuyện của Chim Ưng và Rắn). Ông nhấn mạnh:

"Trong vòng 90 năm qua, một tỷ lệ đáng kể 91% sự tăng giá của một Danh mục cổ phiếu và trái phiếu (60/40) chỉ đến trong khoảng thời gian 22 năm giữa 1984 và 2007.”

Nói cách khác, hiệu suất trong các giai đoạn khác ít ấn tượng hơn nhiều.

Các vết nứt xuất hiện

Ngoài ra, các “vết nứt” tiếp theo của Danh mục 60/40 xuất hiện vào đầu năm nay. Theo Financial Times, “chiến lược 60/40 đã chứng kiến một trong những màn trình diễn tồi tệ nhất kể từ thập niên 1960, khi đợt tăng giá của trái phiếu là không đủ để bù đắp sự sụt giảm của các cổ phiếu.”

Dù đây không phải lần duy nhất chiến lược này tỏ ra không hiệu quả, và thị trường chứng khoán chắc chắn là một phần của vấn đề, điều đặc biệt đáng lo ngại chính là việc trái phiếu đã không thể thực hiện "nhiệm vụ" của mình trong lần này.

Phản ứng chính sách tiền tệ đối với COVID-19 trong quý đầu tiên cũng đã làm gia tăng các thách thức. FT cho biết thêm:

“COVID-19 đã đưa chúng ta đến một bước ngoặt lịch sử trên thị trường tài chính. Một chiến lược đầu tư cơ bản đã bảo vệ các nhà đầu tư tổ chức và nhỏ lẻ trong nhiều thập kỷ - cân bằng rủi ro của cổ phiếu bằng cách nắm giữ trái phiếu chính phủ chất lượng cao - cuối cùng đã đi đến hồi kết. Khi Fed hạ lãi suất ngắn hạn xuống 0 để đối phó với đại dịch, điều gì đến cũng phải đến.”

Nhìn lại, thật dễ dàng để thấy tại sao trái phiếu đem đến một mối liên kết mạnh mẽ với cổ phiếu đến vậy. Các nhà đầu tư không chỉ nhận được bảo hiểm dưới dạng được “đa dạng hóa” danh mục đầu tư, mà họ còn được trả tiền để nắm giữ bảo hiểm đó dưới hình thức nhận lãi định kỳ.

Tuy nhiên, tình huống đó giờ đã thay đổi và FT tiếp tục mô tả sự thay đổi đó:

“Bây giờ, lợi ích kép đã biến thành rủi ro kép. Khi các ngân hàng trung ương lớn đều đã giảm lãi suất xuống gần 0 trong thập kỷ qua, yếu tố lợi suất của danh mục gồm trái phiếu chính phủ đã bốc hơi. Điều đó khiến việc giá trị trái phiếu tăng trở thành nguồn lợi nhuận duy nhất trong tương lai. Nhưng dư địa để tăng giá được cho là cũng đã biến mất.”

Các nhà đầu tư bây giờ phải đối mặt với điều này. Chiến lược 60/40 yêu thích của họ không còn có thể hoàn thành những gì nó đã đạt được trong quá khứ.

"Đối với các nhà đầu tư nắm giữ danh mục đầu tư cổ điển 60/40, đây là một thảm họa. Họ đã mất một nguồn lợi nhuận đáng tin cậy, và chiến lược đa dạng hóa của họ cũng đã tan vỡ."

Tình cảnh khó khăn

Sự khó khăn này đang đặt ra câu hỏi cho các nhà đầu tư thuộc tất cả các trường phái. Rusty Guinn từ Epsilon Theory cho biết, “Điều hấp dẫn đối với tôi chính là chỉ trong vòng một tuần, một công ty nghiên cứu thị trường chuyên nghiệp, một nhà tư vấn tài chính cá nhân và một nhà báo thị trường tài chính đều đã đưa ra câu hỏi về ‘vai trò của trái phiếu’.”

Nói cách khác, vấn đề về vai trò của trái phiếu đang dần trở thành một chủ đề nóng. Đó chắc chắn là một điều đang được bàn tán bởi các nhà quản lý quỹ.

Vai trò của Trái phiếu

Việc mọi người đều đang thảo luận về vai trò của trái phiếu là tin tốt theo nghĩa rằng thị trường đang dần thích nghi. Tuy nhiên, điều đó cũng có nghĩa là nếu bạn không tự mình vượt qua những điều này, bạn sẽ bị tụt lại phía sau.

Dù vậy chúng ta cần nhiều hơn là chỉ thảo luận. Cần phải xác định các lựa chọn cụ thể để thay thế vai trò đa dạng hóa của trái phiếu. FT cung cấp một số gợi ý, một số trong đó rất đơn giản và một số khác phức tạp hơn nhiều:

“Khi tìm kiếm công thức mới cho một danh mục đầu tư cân bằng, người phân bổ tài sản sẽ phải suy nghĩ về các lựa chọn thay thế cho trái phiếu, bao gồm tiền mặt, vàng, tiền mã hóa... Có những ưu và nhược điểm đối với mỗi lựa chọn, nhưng điểm mấu chốt là, với sức mạnh từ sự đa dạng hóa của trái phiếu đã biến mất, không còn sự lựa chọn “đương nhiên” nào nữa."

Những ý tưởng này rất hữu ích trong việc chỉ ra những lựa chọn thay thế tiềm năng cho trái phiếu trong một danh mục đầu tư cân bằng. Quản lý kỳ vọng là rất quan trọng. Những sự thay thế này sẽ không mang lại mức lợi nhuận giống trái phiếu, và chúng cũng ít có khả năng mang lại hiệu quả đa dạng hóa như trái phiếu. Trên hết, một số lựa chọn này không quen thuộc và thậm chỉ gây ra sự không thoải mái đối với một số nhà đầu tư.

Đếm ngược từng ngày

Trong khi chiến lược 60/40 đang từng ngày đánh mất niềm tin của nhà đầu tư, bài học mà ta cần phải ghi nhớ chính là “mọi thứ luôn thay đổi.” Do đó, điều quan trọng là duy trì sự linh hoạt và cởi mở để đối phó với những thay đổi đó. Như John Hussman giải thích, những đặc điểm này có thể trở nên cực kỳ quan trọng trong việc đối phó với các thử thách đầu tư ở phía trước:

“Khả năng thích ứng với điều kiện thị trường thay đổi là một điều mà các nhà đầu tư thụ động “mua và nắm giữ” (buy-and-hold) không có. Tôi tin chắc rằng đây là yếu tố chính sẽ quyết định thành công đầu tư trong thập kỷ tới. Bởi vì họ thiếu một sự kỷ luật linh hoạt, quan điểm của tôi là các nhà đầu tư thụ động sẽ không đi đến đâu trong khoảng thời gian 10-12 năm tới.”

Vì vậy, không bao giờ dễ dàng để thay thế một cái gì đó đã hoạt động tốt trong một thời gian dài. Theo nghĩa này, thay thế chiến lược 60/40 giống như chia tay một vận động viên ngôi sao sắp nghỉ hưu. Tất cả chúng ta đều có thể nhớ và tôn trọng những thành tựu tuyệt vời trong quá khứ, và nhận ra rằng những cầu thủ trẻ bây giờ mới có đủ khả năng cạnh tranh ở cấp độ cao nhất. Cảm xúc lưu luyến quá mức sẽ ngăn cản sự tiến bộ; tốt nhất là hãy chấp nhận thay đổi và tiến về phía trước!