Bất chấp việc đương kim Tổng thống Trump đang bị dẫn trước bởi đối thủ Joe Biden trong các cuộc khảo sát cử tri, cuộc đua vào Nhà Trắng còn xa mới có thể ngã ngũ. Hiện đã có tới trên 90 triệu cử tri, tương đương 65% tổng số phiếu bầu năm 2016 đã bỏ phiếu và con số này sẽ tiếp tục tăng lên khi càng gần tới ngày bầu cử chính thức. Thị trường đang trong trạng thái thận trọng và biến động dự kiến sẽ bùng nổ khi kết quả chính thức được công bố. Sau đây là những bang trọng điểm cần theo dõi trong cuộc bầu cử lần này.

1. Florida - Ganh đua sát sao, kết quả đến sớm

Tất cả những ai theo dõi lịch sử các cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ chắc hẳn vẫn còn nhớ năm 2000 khi kết quả cuối cùng chỉ được quyết định nhờ các lá phiếu tại Florida. Hơn thế nữa, cuộc cạnh tranh thường diễn ra gắt gao tại đây và người chiến thắng đã thắng cử trong 6 kỳ bầu cử gần nhất.

Cuộc bầu cử năm nay cũng không phải ngoại lệ khi Trump và Biden so kè sát sao trong các cuộc khảo sát cử tri. Điều khiến cho bang miền nam rộng lớn này lại càng trở nên quan trọng trong năm nay đó là bởi quy trình kiểm phiếu nhanh chóng tại đây. Những nhân viên kiểm phiếu tại Miami, Orlando và khắp nơi tại bang này đã xử lý các lá phiếu ngay khi được gửi tới. Đã có hơn 8 triệu người dân của Florida đã bỏ phiếu, tương đương với 86.6% lượng phiếu bầu vào năm 2016.

Vào khoảng 8h30' sáng Thứ 4 tới (theo giờ Việt Nam), các kết quả kiểm phiếu chính thức sẽ được công bố tại đây, bao gồm cả phiếu bỏ sớm và qua thư. Ngoài các lá phiếu sớm, quy trình kiểm đếm các là phiếu bầu trong ngày bầu cử chính thức cũng sẽ rất nhanh chóng. Nhìn chung, một bang trọng yếu với 29 phiếu đại cử tri sẽ mang tới cái nhìn rõ ràng hơn.

Ông Trump giành chiến thắng tại Florida vào năm 2016 với khoảng cách 1.2% và sau đó đã đắc cử Tổng thống. Việc giành chiến thắng một lần nữa tại đây được xem là bắt buộc với vị đương kim Tổng thống. Nếu như thất bại, cuộc bầu cử năm nay gần như sẽ kết thúc sớm với ông Trump.

Ngược lại, một chiến thắng tại Florida dành cho Biden đồng nghĩa mở ra cơ hội chiến thắng rõ ràng hơn và khả năng cao đảng Dân chủ sẽ giành lại Thượng viện đồng thời thông qua gói kích thích kinh tế với quy mô lớn - điều sẽ có lợi cho vàng, cổ phiếu và bất lợi đối với đồng USD.

Kết quả khảo sát trung bình cho thấy Biden đang dẫn trước với khoảng cách 1.2% và vẫn thấp hơn mức sai số giới hạn là khoảng 6%.

2. North Carolina - quyết định cuộc đua tại Thượng viện

Tương tự Florida, North Carolina cũng là một bang chiến địa - nơi ông Barack Obama đã chiến thắng trong năm 2008 và thất bại năm 2012. Trump đã chiến thắng trong năm 2016 tuy nhiên Biden đang dẫn trước trong năm nay. Bang chiến địa này cũng là nơi có tỷ lệ tham gia bỏ phiếu sớm cao - hiện tương đương khoảng 91% số phiếu năm 2016, và quy trình kiểm phiếu cũng diến ra khá nhanh. 

Bên cạnh cuộc đua vào Nhà Trắng, kết quả bầu cử tại Thượng viện cũng nhận được sự quan tâm của thị trường. Đảng Cộng hòa đang có 53 ghế so với 47 ghế của đảng Dân chủ. Đảng Cộng hòa dự kiến sẽ giành được Alabama, nhưng có thế thất bại tại Colorado, Arizona và Maine. Nếu xảy ra, khoảng cách sẽ rút ngắn còn 51:49 và đảng Dân chủ sẽ chỉ cần có thêm 1 ghế để cân bằng lực lượng - khi đó vai trò của Phó Tổng thống sẽ được phát huy.

Cơ hội chiến thắng cao nhất của đảng Dân chủ sẽ là ở North Carolina, khi Thượng nghị sỹ đương nhiệm là Thom Tillis đang bị dẫn trước bởi Cal Cunningham từ đảng Dân chủ. Tuy vậy, theo khảo sát của FiveThirtyEight, Cunningham chỉ có đôi chút lợi thế so với đối thủ.

Nếu giành chiến thắng tại đây, đảng Dân chủ gần như chắc chắn sẽ giành được đa số tại Thượng viện và gia tăng triển vọng về gói kích thích kinh tế lớn sắp tới. Ngược lại, nếu như Tillis giữ được ghế của mình, đảng Cộng hòa vẫn sẽ giữ được Thượng viện và qua đó hạn chế quy mô của gói kích thích kinh tế sắp tới.

Đối với thị trường, kịch bản chiến thắng của Tillis sẽ tiêu cực hơn so với chiến thắng của ông Trump, dẫn tới cổ phiếu, vàng giảm giá và đồng USD mạnh lên.

3. Pennsylvanina - cần hay không sự can thiệp của Tòa án Tối cao?

Pennsylvania cũng là một bang chiến địa quan trọng mà cả 2 ứng viên đã đầu tư rất nhiều nguồn lực tại đây. Ông Trump từng giành chiến thắng với cách biệt dưới 1% vào năm 2016.

Theo kết quả khảo sát hiện tại, Biden nhiều khả năng sẽ chiến thắng tại các bang giáp ranh là Michigan và Wisconsin - nơi mà ông Trump cũng đã giành chiến thắng sát nút 4 năm trước. Nếu ông Trump thất bại ở 2 bang trên và chiến thắng tại Florida và kết quả của các bang còn lại không đổi, kết quả cuối cùng sẽ phụ thuộc vào bang Pennsylvanina. Đây là nơi nhiều khả năng mang ý nghĩa bước ngoặt nhất.

Trái ngược với 2 bang miền Nam đề cập ở trên, Pennsylvanina có tỷ tệ bầu cử sớm ở mức thấp - chỉ tương đương 37.3% so với tổng phiếu bầu năm 2016. Thêm vào đó, quá trình kiểm phiếu chỉ bắt đầu vào sáng ngày bầu cử. Để giải quyết vấn đề này, đã có những cuộc chiến pháp lý nổ ra về thời hạn cuối cùng chấp nhận phiếu bầu qua thư và được gửi tới Tòa án Tối cao.

Có khả năng cao rằng kết quả kiểm phiếu ban đầu sẽ có lợi cho ông Trump do các cử tri Cộng hòa có xu hướng đi bỏ phiếu vào ngày bầu cử chính thức và sẽ được xử lý nhanh chóng. Các kết quả sơ bộ trên có thể khiến ông vội vàng tuyên bố chiến thắng. Tuy nhiên, quá trình kiểm phiếu bầu qua thư bắt đầu có thể sẽ kích hoạt làn sóng phiếu bầu ủng hộ cho Biden sau đó. Pennsylvania có Thống đốc thuộc đảng Dân chủ nhưng cơ quan lập pháp lại do đảng Cộng hòa nắm quyền. Ai sẽ có quyền quyết định người chiến thắng? Liệu Tòa án Tối cao có phải vào cuộc?

Cuộc chiến tại thành phố Philadelphia có thể sẽ chuyển biến xấu. Kịch bản tồi tệ nhất sẽ là kết quả bầu cử gây tranh cãi và kích hoạt làn sóng bán tháo trên thị trường, kéo giá vàng đi xuống và thúc đẩy tài sản trú ẩn an toàn là USD. Tuy vậy nếu như ông Trump giành chiến thắng thuyết phục tại đây có thể sẽ thúc đẩy thông qua gói kích thích kinh tế mới với quy mô vừa phải, đủ để thỏa mãn kỳ vọng thị trường.

4. Liệu bất ngờ có đến từ những nơi còn lại

Florida và Pennsylvania là 2 bang quan trọng nhất cần theo dõi trong ngày bầu cử, tuy nhiên bất ngờ vẫn có thể đến từ những bang còn lại.

Ông Trump thất bại tại Nevada với khoảng cách 2% vào năm 2016 và theo khảo sát năm nay, lượng cử tri ủng hộ dành cho ông đã được cải thiện. Điều này có thể dẫn tới sự đảo ngược tình thế tại đây. Ngoài ra, ông Trump cũng đang rơi vào thế bám đuổi tại 2 bang miền Bắc là Minnesota và New Hampshire. Dù vậy, vẫn luôn có khả năng các cuộc khảo sát chưa tiếp cận được với những người ủng hộ cho ông Trump.

Ông Biden đang dẫn trước với khoảng cách hẹp tại các bang còn lại, và có thể sẽ đóng vai trò dự phòng nếu như ông thua tại Florida và Pennsylvania. Các bang mục tiêu này bao gồm Arizona, North Carolina và Georgia.

Có lẽ cú shock lớn nhất sẽ đến từ Texas với 38 phiếu đại cử tri, nhiều thứ 2 chỉ sau California. Đây thường được xem là cứ điểm an toàn của đảng Cộng hòa tuy nhiên môi trường địa chính trị đã biến đổi khiến cho cuộc cạnh tranh năm nay trở nên căng thẳng hơn. Hiện tại, số phiếu bầu sớm tại đây đã tương đương 107% tổng số phiếu bầu năm 2016.

Tại sao tỷ lệ bỏ phiếu sớm lại quan trọng tới vậy? Trong quá khứ, các cử tri đảng Dân chủ bỏ phiếu sớm nhưng cử tri đảng Cộng hòa đã cân bằng tình hình khi tới ngày bầu cử. Câu trả lời đó là tỷ lệ đi bầu cử cao đồng nghĩa rằng các cử tri đang mong muốn sự thay đổi và điều này có thể sẽ mang tới một chiến thắng cực shock cho Biden tại Texas. Hiện ông Trump đang dẫn trước với khoảng cách 2.3%, thấp hơn mức sai lệch giới hạn, và các cuộc khảo sát hoàn toàn có thể đánh giá quá cao triển vọng của đương kim Tổng thống trong năm nay giống như cách đã đánh giá quá thấp ông hồi năm 2016.